غارشاپور شکوه شهر بیشاپور

غار شاپور،، شکوه شهر بیشاپور

در کوه و دشت پارس، به بلندای این دیار
در امتداد تنگه ی چوگان،
به کوهسار
غاریست جاودان و شگفت، از عهد باستان
پر رمز و راز و ساکت و خاموش، چو شام تار
شاید در عمق خاک آن یک مرد خفته است
آن مرد باستانی ی گم گشته در غبار
او مرزبان کشور ساسانی است، پارس
شاپور، پادشاه توانمند و با وقار
در مرز روم و روس و ارس،
ایران باستان
نامش به قلعه های بلند آوازه، ماندگار
تندیس با شکوه و تنومند و سنگی اش
چون شیر شرزه، گشته کنون پاسبان غار
در هر طلوع ماه و خزان و غروب مهر
هر بامداد و تیر و زمستان و هر بهار
بیش از هزار سال، به دشت خیره گشته است
تنها و با ابهت و بیدار و استوار
با اینکه هر دو پای و دو دستش شکسته است
با تیشه های زلزله یا‌‌‌‌‌‌ پتک روزگار
گوید درود به همسفر و رهگذار کوه
بر آسمان گشوده، دو چشمش بر آن سوار
بر آن سوار فاتح و پیروز و حک شده
بر اسب نقش رستم، آن تندیس شاهکار
رازیست در دلش ، شده پنهان به غار و دشت
زین سرگذشت خاک و ز آن باد رهگذار
زان سوی چار طاقی جره، آن آتش کهن
زین آب راه چشمه ی ساسان بی قرار
پیکر تراش ماهر ایران باستان
کرد بر نقوش سنگها، این راز آشکار
در ابتدای تنگه ی چوگان کازرون
شش نقش جاودان و کهن مانده یادگار
دشمن شکست خورده در آنسوی مرزها
در هر کتیبه شرح شهی هست ز کار و زار
آنجا فیلیپ زلشکر شاپور شکست خورد
گردید اسیر و لشکرش گشتند در فرار
قیصر والریانوس شده در زیر سم اسب
اینجا اسیر کشور ایران، ذلیل و خوار
در آن کتیبه ی دگر شاهی شکست خورد
شه گوردیانوس روم در آن جنگ شد شکار
بیشاپور، آن تمدن زرین گازرا
شهری که گشته موزه ی تاریخ زرنگار
بر قلعه های کهنه ی این شهر باشکوه
ساروج و خشت و آجر و تندیس بی شمار
شهنامه ایست سنگی و میراث جاودان
باید که پاس داشت و بدان کرد افتخار

از مجموعه اشعار دفتر اساطیر
سروده شده در 6 فروردین1400
پی نوشت:
این غار به سبب قرار گرفتن مجسمه شاپور بر دهانه آن به غار شاپور معروف شده است. مجسمه ۶ متری شاپور بر دهانه این غار، شاهکار پیکر تراشی ایران باستان است. مجسمه شاپور از یک ستون چکیده غول‌پیکر که در این غار وجود داشته تراشیده شده است و با وجود گذشت ۱۷۰۰ سال هم‌چنان پابرجا و تنها مجسمه باقی‌مانده از دوران باستان است که حدود ۷ متر ارتفاع دارد.
تندیس شاپور، شهریار پر آوازه ساسانی در دهانه این غار قرار دارد. در این تندیس شاپور با جامه‌ای ساده، ظریف و لطیف با کمربندی که به دور کمر بسته و شمشیر حمایل کرده، نشان داده شده است. دست راست تندیس بر کمر و دست چپ بر قبضه شمشیر است. ریش شاه آرایش شده و از حلقه‌ای گذشته است. موهای بلند و تاج کنگره‌داری بر سر دارد.
تنگ چوگان از جاهای دیدنی کازرون است و در نزدیکی شهر بیشاپور قرار دارد. رودخانه شاپور در جهت شمال شرقی به جنوب غربی در میان تنگه جاری است. در پیرامون تنگه، سنگ نگاره‌های نقش برجسته پادشاهان ساسانی نظیر آنچه در نقش رستم و بیستون وجود دارد، به چشم می‌خورد.
تنگ چوگان محل بازی سنتی چوگان شاهان ساسانی بوده است.
در نقش برجسته شاپور اول در وسط نقش و سوار بر اسب حک شده است. در زیر پاهای اسب شاپور جنازه گردیانوس قرار گرفته و دست‌های والریان به نشانه اسیری در دست شاپور قرار دارد. فیلیپ نیز در جلوی اسب شاپور به زانو درآمده و می‌خواهد که آشتی کنند.
در ۵ ردیف در پشت سر شاپور افسران و نظامیان ایرانی قرار گرفته‌اند که سوار بر اسب هستند. سربازان و عالی‌مقامان رومی نیز در ۵ ردیف در جلوی شاپور هستند که در حال بردن هدیه‌ها برای او هستند. ۱۱۵ پیکر در نقش برجسته تنگ چوگان به چشم می‌خورد که از این نظر رکورددار نقش برجسته‌های ایرانی محسوب می‌شود
بیشاپور به سال ۲۶۶ میلادی و به دستور شاپور اول پادشاه ساسانی ساخته شده‌است.
پس از پیروزی شاپور بر والرین امپراتور روم، شاپور دستور داد در ناحیه‌ای خوش آب و هوا بر سر راه تخت جمشید به تیسفون شهری بنا کنند. این جاده در زمان هخامنشیان، شهرهای تخت جمشید و استخر را به شوش وصل می‌کرد. شاپور نام خود را بر این شهر نهاد.
آتشکده ی جره
یکی از ده آتشکده‌ای است که به دستور «مهرنرسی»، وزیر بهرام پنجم، ساخته شده است. این آتشکده‌ در مکانی بنا شده که از نگاه تاریخی پیشینه‌ای بسیار دارد به‌ویژه در زمان ساسانیان. میان شاپور تا فیروزآباد ، در گستره‌ای که آن را می‌توان سرآغاز شکل‌گیری ساسانیان به شمار آورد.