نگاه و نقدی بر شعر «جا به جایی» از «حسین مقدسی نیا»

1- متن شعر:

«جا به جایی»

شعرم ناقص چاپ شده است
ذهن مرا کامل بهم ریخته ‏
یک مصراع جا افتاده است
نقش ویراستار برایم جا نیافتاده
غم دنیا خوردنی نیست
وقتی به خانه می¬رسی و می¬بینی
قورمه سبزی مادرت جا افتاده است

شاعر: حسین مقدسی‌نیا

2- نقد شعر:

بازی زبانی مورد نظر شاعر با شعاع های معنایی افعال و اصطلاحات “جا افتادن” و “جا نیفتادن” به چند دلیل موفق عمل نکرده است که مهمترین دلیل به زعم نگارنده این است:
بازی قرار بوده در حوزۀ معنی واژگان و ساختار موازی اتفاق بیفتد:
– جا افتادن یک مصراع از شعر
– جا افتادن نقش ویراستار برای شاعر (نیفتادن)
– جا افتادن غذا (ی مادر)

اما سوال 1:
آیا برای بازی در حوزۀ واژگان به کاربرده شده زیرساخت مناسب تعبیه شده؟

– پاسخ خیر است چون این امر مستلزم تولید سه فضای دارای اشتراک است حال آن که فضاهای معنایی ما در این شعر جدا از هم هستند.

– پیشنهاد این است که نقطه یا دامنه ای مشترک بین سه فضا به وجود آید که در فصل مشترک آن‌ها بتوان از دربرگیری شعاع های مختلف معنایی ” جا افتادن” بازی گرفت.

و سوال 2:
آیا برای بازی در حوزۀ ساختار به کاربرده شده زیرساخت مناسب تعبیه شده؟

– پاسخ خیر است چون این امر مستلزم نوعی رابطه از جنس (امکان جانشینی یا جایگزینی فضاها) یا (قیاس سه فضا ) یا (تکرار زمان/مکان) یا (امکان تقابل سبک گفتمانی توصیف سه فضا) ست که هیچیک را در این کار نمی‌بینیم.

– پیشنهاد این است که شاعر از یکی از روش های فوق برای زیرساخت سازی ساختاری استفاده نماید تا بازی زبانی مورد نظر دقیق و درست انجام گیرد و کار حاضر به شعر ی خلاق تبدیل شود که روح ویتگنشتاین عزیز خالق نظریه و مفهوم نبوغ آمیز بازی های زبانی هم از خواندن آن خشنود شود.

نگارنده: فریبا نوری
18 در 1400
شمارۀ ثبت در کارگاه نقد: 244271

جابجایی