باغ حیرت

کاش کهن می سرودید
برای طبع آزمایی هم برایتان میسر نیست کهن بسرایید؟

آخر، بعدش باید آن اثر را به دور بریزم چون می دانم اصالت ندارد و زبان خودم نیست و از دل خودم نیست.

همه از آثار استاد منوچهری دامغانی رحمه الله علیه است

🙏

با اینکه معنی برخی لغات را نمی دانم اما زیبایی را احساس می کنم شعر را برای سرودن باید داد دست استاد منوچهری

🙏

گویا می گویند کهن نسرایید چون در بافت زبانی ای که قدما زیستند نیستیم و قاعدتا ظرایف معنایی لغات و ساختار جملات را مانند آنها درک نمی کنیم بنده فضای کهن برایم تقریبا طبیعی است و مثلا با خواندن این اشعار کهن استاد احساس نمی کنم در حال خواندن شعر کهن هستم فقط معنی برخی لغات را نمی دانم حال آن حرف منتقدین مشمول حال بنده هم می شود و مثلا در آثار بنده شما احساس کرده اید که آن ظرایف لغوی و نحوی را رعایت نکردم؟

آیا شما با سکه یا پول رایج هزار سال پیش می توانید در بازار امروز، نان بخرید؟
و آیا با زبان هزارسال پیش می توانید با جامعه ی ادبی امروز، هماهنگی داشته باشید؟
به فرض هم که کهن بسرایید، چه کسی خواهان کهن سرایی فردی از جهان امروز است؟ کهن خواهان به اصل نسخه های کهن علاقه دارند نه به جعل کهن سرایی مردم معاصر.
چرا آب در هاون کوبیدن؟!

سکه هزار سال پیش که امروز خیلی قیمتی است و عتیقه است
باری
آب پاکی را به روی دست هایم ریختید
لکن
بارها گفته‌ام و بار دگر می‌گویم
که من دلشده این ره نه به خود می‌پویم
در پس آینه طوطی صفتم داشته‌اند
آن چه استاد ازل گفت بگو می‌گویم

وجود را تو چرا زیر هاونی کوبی
سیاوشانه گذر کن سوار بر چوبی

ببین رفیق!
ما را به چه کارهایی وا می داری؟!
هم اینک مثنوی ای سروده ام کهن، حتی با “ازیرا” و “مرمرا” و همچون آنها.
تقدیم تان:

همی رفتم به کوی می فروشان

همی گفتم مرا جامی بنوشان

به راه میکده، بی خویش بودم

که فارغ از گناه و کیش بودم

به راه میکده، دل می نهادم

گهی اِستاده و گه، می فتادم

ازیرا مرمرا عشق است در جام

نجی خواهم بُدَن اندر سرانجام
(محمدعلی رضاپور!)

یا در آن بیت به این صورت:

چو فارغ از گناه و کیش بودم

به راه میکده، بی خویش بودم

به نظرتان کدام بهتر است؟

که را بیشتر می پسندم ولی بهتر بودنش را نمی دانم

🌹🌷

و گمان کنم سبک خراسانی (ازیرا، مرمرا و…) با سبک عراقی (میکده ی عرفانی و برخی ویژگی های لفظی) در این مثنوی به هم آمیخته
و البته حضور سبک خراسانی، بخاطر اصرار شما بر حداکثر کهن گرایی بوده است.

الله الله الله طیب الله
یاران استادی جناب رضاپور را نظاره گر باشید
بله این مرد در وادی ادب ید طولایی دارد و درست است که به عشق سروش مبتلا شده است اما هنوز گوهر وجودش پاک است
درود بر شما بعد از مدتها که فقط از قلم شما سروش می خواندیم و گاه سعی می کردیم اعتراض خویش را با سلام و درودی خشک و خالی بیان کنیم این وجیزه چون جرعه ای گوارا بود در بیابانی سوزان
بیت آخر به سبک سروش کوبنده است و قدمایی تر از سایر ابیات به نظر می رسد
مرمرا فکر کنم مر مرا مرادتان بود ولی با هم نوشتن هم مرمر را تداعی می کند

سلام و درود و سپاس دوباره
ما آن همه شعر سروش سرودیم، شما چندان عنایتی نکردید.
اکنون تمرین و بداهه ای در سبک قدمایی را، این گونه پسندیدید!
در حیرت ام.

بله،
مر مرا

پس باید مثال سکه ی قدیمی را تغییر بدهم و مثالی بهتر بیاورم

مثلا سفر به دور دنیا
با گاری

شما که بر طبیعت تاکید دارید
گاری باعث می شود انس بیشتری با طبیعت داشته باشیم و از شتاب لجام گسیخته ی عصر جدید دور شویم

خب
اگر بین راه به رودی خروشان یا دریا یا اقیانوسی برخوردیم، چه کار کنیم؟!
کشتی های قدیمی هم که دیگر در دسترس نیستند.
بر همین گاری بنشینیم و دل به اقیانوس بزنیم؟!

فرمود
دوباره میسازمت وطن
اگرچه با خشت جان خویش
(کاری که سالها پیش آن پیر مغان انجام داد)
بله کشتی کهن را نیز می توان ساخت
گرچه خوب است انسانی که قصد دور زدن جهان را دارد در انتخاب مسیر از همان ابتدا دقت کند
مرحوم صفائی حائری فرمود
آنها که می گویند تو شروع کن تا راه به تو بگوید که چگونه باید بروی غافل هستند که اگر تمام راه در طرح مشخص نشده باشد شروعی امکان ندارد.

اگر چه جناب عطار فرمود
تو پای به راه در نه و هیچ مپرس
خود راه بگویدت که چون باید رفت

سال ۹۶ از استادی پرسیدم که
با سلام: نظر حضرتعالی در مورد دو مطلب که مرحوم صفایی حایری در کتاب استاد و درس صرف و نحو آورده اند را خواستارم: 1. «آنها که می گویند تو شروع کن تا راه به تو بگوید که چگونه باید بروی غافل هستند که اگر تمام راه در طرح مشخص نشده باشد شروعی امکان ندارد.» جایگاه این سخن و نظر حضرتعالی که به شعر عطار اشاره می کردید چیست؟ تو پای به راه در نه و هیچ مپرس. خود راه بگویدت که چون باید رفت. 2. «من از یک استاد بیش از مطالب به روشش کار داشتم من کاویدن ها را می خواستم و روش ها را که با طرح مساله یا طرح آیه ذهن استادم بر روی چه مدارهایی به جریان می افتد و این مدارها را از چه وقت و چگونه تحصیل کرده است.» این مطلبی که استاد عین صاد مطرح کردند دقیقا مشکل کنونی من است روش کار حضرتعالی یا بقیه اساتید را چگونه می توان بدست آورد علی رغم مطالعه برخی از آثارتان هنوز روشتان برایم مبهم است.

و ایشان فرمودند
باسمه تعالی: سلام علیکم: 1- در سخن عطار می‌یابیم که در یک نگاه کلی اگر توانستیم راه را درست تشخیص دهیم، در امور جزئی نباید وسواس به خرج داد 2- با همین دقت که باید مدار فکریِ فرد را شناخت و بعد او را پذیرفت؛ خودِ این دقت کمک می‌کند که انسان به دنبال هرکسی راه نیفتد. موفق باشید

سپاس
مطالب ارزشمندی بیان کردید.
بنده اعتقادم این است که ما هم به مانند جناب حافظ و البته در حد خود می توانیم از حکمت و معانی و بیان قرآن در
اشعارمان کمک بگیریم و فراتر از هرگونه شعار، از سال ها پیش، سعی جدی در این کار داشته ام.
چند مورد از مهم ترین یا دست کم ملموس ترین کمک هایی که از قرآن در سرایش گرفته ام، توجه عملی به این موارد بوده است:

1.
استفاده از چند لایه بودن آیات قرآن بویژه برخی از آنها
بطوری که هرکس به قدر معرفت خود، از آنها بهره می برد.

2. وجود محکمات و متشابهات در قرآن
که اصل با محکمات است و متشابهات را باید به محکمات عرضه کرد‌‌؛ پس قرآن، هدف دارد‌؛ نقشه ی راه دارد و ما هم می توانیم از این شیوه، الگو برداری کنیم.
به نظر این جانب، این شیوه در تضاد با نظریاتی همچون مرگ مؤلف و هنر برای هنر و… است و ما هم از روش قرآنی در حد بضاعت مان الگو برداری کرده ایم.

3. وجود زنجیره ی معنایی در قرآن که بر این اساس، در تفسیر آیه ای، از آیه و آیات دیگر، کمک گرفته می شود و آنها با همدیگر ارتباط می یابند و شاهد بر هم هستند. در تفسیر المیزان هم از این روش در تفسیر آیات استفاده شده است.
ما هم در حد بضاعت خود، از این روش در حال الگوبرداری هستیم و این روش _البته اگر درست اجرایش نموده باشیم_
در برخی اشعار ما بویژه در برخی یا بسیاری از سروش ها، رابطه ی معنایی قوی درون اجزای هر شعر فراهم کرده است و به برکت آن، تا حدود زیادی از هذیان گویی ها و بی هدف سرایی ها و به خواننده سپردن همه چیز، به دور مانده ایم و ا‌شعارمان دارای انسجام شده است‌(هرچند گاهی رمزآمیز)

4. جامعیت و همه بُعدی بودن قرآن

قرآن به جنبه های مختلف _که گاه، مخالف هم به نظر می رسند_ توجه دارد‌؛
به دنیا و آخرت، عاطفه و خِرَد، گذشت و حقوق، و غیره و غیره.
ما هم سعی کرده ایم یک بُعدی نباشیم و مثلا در مکتب ادبی نورگرایی، دنیا و آخرت، سنت و نوآوری، گذشت و قناعت و لذت بردن از نعمت، و غیره و غیره را با هم در نظر گرفته ایم
و از این قبیل سخن ادامه دار است.

در مکتب ادبی نورگرایی
(بطور خیلی خلاصه:
ترسیم طبیعت و سنت با قلم موی معنویت بر بوم پسامدرن)
هم تأثیرپذیری از آموزه های قرآن بلکه مقصد راه بودن آن، چندان نامشخص نیست.

مدرن و پسامدرن را کار ندارم منتها نوری طلوع کرد که ظلمت دیجور را مضمحل کرد و خواهد کرد
پیش از تو آب معنی دریا شدن نداشت
شب مانده بود و جرأت فردا شدن نداشت

بسیار بود رود در آن برزخ کبود
اما دریغ زهره ی دریا شدن نداشت

در آن کویر سوخته، آن خاک بی بهار
حتی علف اجازه ی زیبا شدن نداشت

دلها اگرچه صاف ولی از هراس سنگ
آیینه بود و میل تماشا شدن نداشت

چون عقده ای به بغض فرو بود حرف عشق
این عقده تا همیشه سر واشدن نداشت

درودتان
نور، همیشه بوده است و خواهد بود.
ما هم پرتوی از آن را به این سبک آورده ایم.
سپاس تان
اما مبالغه را، در شان هرکس که باشد،
دوست ندارم
و می دانم که فریبی ست سدکننده ی پیشرفت
و البته از حسن نظرتان تشکر می کنم.
باشد که از بزرگنمایی و شعارگرایی ها به سوی عمل و ادای وظایف، گذر کنیم!
از سطح کلان تا خُرد.

حکمت هایی در سروش نهفته است و غافل بودیم سپاس

ان شاء الله این طور باشد و بیش تر حکمت باشد تا شعار