مسیر درست

سلام حمیدجان
نمی شود حتا به بهانه ی بی هنگامی و بدهنگامی، از یک‌شعر خوب بی تفاوت عبور کرد . اگرچه غزل شاه قالبهاست و حتا مغازله ( ولو در قالبی دیگر ) نیز همواره ” شاه موضوعات ” بوده . اما یک عیبی هم در اکثریت قاطع غزل‌های فارسی وجود داشت که همانا ” استقلال معنایی ابیات ” از هم بود . به شکلی که به سختی می توانستیم ارتباط بین دو بیت در یک غزل را دریابیم . فرضا وقتی حضرت حافظ می فرمود :

دل می رود ز دستم صاحبدلان خدا را
دردا که راز پنهان خواهد شد آشکارا

و بعد می فرماید :

کشتی شکستگانیم این باد شرطه برخیز
باشد که باز بینیم دیدار آشنا را

و بعد سر از ” نیکی به جای یاران ” و ” با دوستان مدارا ” و … در می آورد . در واقع هر بیت در معنا ، ساز جدا می زند . البته این را نمی توان عیب و نقص نامید . چون کسی منکر زیبایی غزلیات حافظ و سعدی و مولانا نیست . اما خود بنده کمتر به غزلی برخورد می کردم که از ارتباط عمودی ابیات نیز بهره ور باشد. این موضوع در غزلیات متاخر مورد توجه قرار گرفت و ما اگرچه شاهد افت تکنیک در کار غزل سرایان بودیم ، اما از طرفی آنها در هماهنگی موضوع و حفظ لوکیشن حسی کار ، از اسلاف خود موفق تر بودند ( مانند رهی معیری ، حسین منزوی ، نادر نادرپور و .. )

غزل روایی شما نیز داستانی اینگونه دارد . که نقش های داستان ( راوی ، قاصدک ، مرغ آمین ) هر کدام به خوبی در جایگاه خود قرار گرفته اند و درست همانی می شوند که شاعر اراده کرده است . حتا اگر این خواسته ی شاعر با ساختارها و کلیشه های ذهنی ما متفاوت باشد ( چنانکه قاصدک فراموشکار و مرغ آمین ناشنواست )

از طرفی شباهت سمعی شعر به غزل ” رندان تشنه لب را آبی نمی دهد کس ” ( مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن ) _ هرچند یکی دو جا حس می کردم مطابق نیست _ باعث شد ، این نومیدی را با نومیدی قرن هشتم حافظ ، از یک منبع بدانم . هرچند که تقریبا مطمئن هستم این تشابه حسی در ناخودآگاه شما بوده و در زمان خلق این اثر ، روح تان هم به غزل حافظ فکر نکرده است .

سومین مورد هم استفاده ی همزمان شاعر از سه گویش مرسوم در شعر است ( درباری ، دیوانی ، خیابانی – یا به قول منتقدان : آرکاییک، معیار ، محاوره ) که این امر معمولا به نمای بیرونی شعر آسیب می زند ، مگر آنکه استادی تردست مانند حمید ما ، بتواند کار را در بیاورد . که این اتفاق افتاده است .

نمونه ی گویش درباری :
راهش گهی مسطح ، گه سخت و پر خطر بود

گویش دیوانی :
صدها دعا روان شد ، پاسخ ولی نیامد

گویش خیابانی :
ذهنم ولی کماکان لجباز و خیره سر بود

ممنون که حوصله کردید

درود بر شما …
بسیار عالی سروده اید، لذت بردم 👏👏👏🌺🌺🌺

گفت آنچه را که خواهی، با قاصدک بیان کن
دیدم که بد نگوید، این حربه ساده‌تر بود

امیالِ خویش گفتم، با قاصدک که کارش
هم بردنِ خبرها، هم عودتِ خبر بود

سلام و درود بی کران
از شعر زیبایتان لذت بردم

قلم تان سبز
و
شاعرانگی هایتان مستدام 🌹🌱