به رنگ خون

مانا براستی ماندنیست . چون کسانی که سمت درست تاریخ می ایستد ماندنی هستند . مثل آریوبرزن . امیرکبیر . رییس علی و بسیاری از هنرمندان بزرگ چون شیرکوه بیکس و احمد شاملو . در این شعر وقتی شاعر افراها را تشنه آفتاب میبیند یعنی مردم را نیازمند روشنی و روشنگری میداند . از طرفی تشنگی افراها باید با آب برطرف شود و نقش آفتاب در این میان نقشی پارادوکسیکال است و نقشی هم آوا که از آهنگ شعر پشتیبانی میکند . زوجیت افرا و آفتاب کاریست که در شعر مانا بسامد است . مانا نخستین سپیدسرایی ست که وزنی خاص و گیرایی آهنگین را در شعرهای سرشارش شاهدیم . که برای موزون کردن شعرش هم در خانه عروض و قافیه را نمیزند . از این رو چیدمان و پازل کلمات در شعرهای اش اگرچه جوششی ست اما از کوشش یک شاعر خبر میدهد که سالها دانش اندوخته و ریشه ی کلماتش به متون کهن میرسد . در واقع مانا شاعری ست که با اسلوب کلاسیک شعر مدرن میگوید و عناصر و ترکیبات شعرش به سعدی و حافظ و مولوی میماند . در این شعر محاوره ای که گفتمان میان مادری کوردتبار با فرزند رشیدش است ، آنچه که هویداست نقش شرافت و پایمردی و جان فشانی ست بر سر ارزش های اجتماعی که مانا با جادوی همیشگی اش آن را به تصویر می کشد و دست آخر معتقد میشود خون گلاله اش از دشنه ها شریف تر است زیرا به همان تبار نیک ( کوردستان ) بر میگردد . در واقع این نگرش اگرچه تا حدودی پان می نماید . اما هیچ مخاطب بصیری برداشتی قوم گرایانه از این حکایت ندارد و بی هیچ حرف و حدیثی با امواج مانا همراه و هم طریق میشود . چرا که او نیز معتقد خواهد شد کوردها زندگی را از مرگ گدایی نمیکنند ( حنجره ی هیچ کوردی بدهکار ریسمان نیست )
اما مانای دو جهان در واقع به دو جهان متصل است یکی عشقش گلاله است و دوم دوستش مجید . یعنی برداشت من اینگونه است که ایندو در سرایش و پالایش مانا نقش داشته اند و خود پرده های پیشین و پسین شخصیت اویند . بهمین خاطر آنکه با شعر مانا گریسته است و آنکه با شعر ایشان به تاریخ و مذهب و انسان مینگرد نمیتواند هیچ افتراقی را باور کند . مانند ماه و زمین و خورشید که گاه از نظرها مدتی پنهانند در حالیکه میانش هرگز فاصله نمیافتد . برای شاعری که تقاص خون خورشید را با شعرش از سایه ها میگیرد و شعر برای اش طبل جنگ و بیرق دیگراندیشی است نه مجید میتواند زیاد دور شود نه گلاله . همه ما به دوست و همسر نیازمندیم اما در مزامیر مانا نقش ایندو داستان دیگری دارد

اولین نظر در این سایت ..
سپاس از شما بخاطر اینکه از هنرتان برای بیان وقایعی بهره میگیرید که شاید در نبود این شعر کسی این سرگذشت را بخاطر تاریخ ثبت نکند .
درود بر آن آزاده .
گرچه نمیدانیم کیست .

سلام
من سعید صیدی هستم و البته شاعر نیستم و افتخار عضویت در سایت را ندارم . تحصیلات و کوششی در زمینه ادبیات داشته و دارم و اتفاقا شعرهای مانا موضوع چند تحقیق کوچکم بوده . چند روز پیش در استوری واتساپ مانا دعوتی از دوستان شده بود که به عنوان مهمان سایت نظری اگر در مورد شعر / به رنگ خون / داریم بیان کنیم . به علت ضیق وقت این فرصت برایم تا امروز پیش نیامد . نظرات دوستان دیگر را هم خواندم و محظوظ و مستفید شدم . شعر مانا در کل خصایص و ویژگیهایی دارد که محصول سالها کوشش و جوشش او در این راه بوده است . و بنده به اختصار بیان می کنم :

الف : همانطور که آن دوست عزیز فرمایش کردند لحن و لهجه مانا فاخر و سلیس است و قلم ایشان اگرچه در خدمت خیابان است اما خیابانی نیست . و برعکس آن گرامی بنده فکر میکنم فاخریت در قلم ایشان کاملا در خدمت شعر است .

ب: اگرچه شهرت و محبوبیت ممکن است تابع درستی و توان یک فرد نباشد ولی این را هم میتوان به ضرس قاطع ادعا نمود که به هر حال کسی که سر زبانهاست و این نامی بودن خود را حفظ کرده لابد چیزی در چنته دارد . قلم مانا میزگردپسند و بحث آور است . و هرجایی که رفته سر زبان افتاده است . بسیاری از کارهایشان در صفحات دیگر را دنبال می کردم و با بسته شدن آن صفحات باز میبینم که در این سایت نیز پای شعرهایش چون همیشه شلوغ است

ج: مانا استاد جمله سازی است و از دل اشعار ایشان میتوان صدها جمله ناب پبدا کرد که مثل تک بیتهای صائب تبریزی عمر طولانی و بقای بسیار خواهند یافت . در همین شعر ( از میله ها آزادی را گدایی نکن / حنجره هبچ کردی بدهکار ریسمان نبوده است )

د: شعر مانا اگرچه دغدغه مند است . اما نوع بیان ایشان گارانتی دارد و کهنه نمیشود . مثلا ( درین جنگل تاربک افراها تشنه آفتابند ) میتواند هم از نظر زمانی هم مکانی و هم موضوعی تعمیم داده شود .

ه : و سرانجام اشعار ایشان همواره سخن و ترکیب و تصاویر تازه دارد و برخلاف خیلی از شعرای ما که از ساخت و پرداخت تصاویر و تشبیهات تازه ناتوانند شعر ایشان غافلگیر میکند .

در این شعر نیز با نظرات نیلوفر ابی عزیز و سینا دژاگه بزرگوار موافقم و همینطور عزیزی که با نام مجیدقلیچ خانی نوشته و یاد زنده یاد علی قلیچ خانی را برایم تداعی نمود . و آن دوستی که شعر سپید را جریان می دانست نیز نکته حایز اهمیتی را بیان کرده است .

درود جناب مانای بزرگوار …
دستمریزاد …
قابل ستایش سروده اید 👏👏👏💐💐💐

و این شعر
شعر مرز و بومی ست که تا ابد بدهکار خون خورشید خواهد ماند
تا وقتی ندای حلاجان
از زیر خاک
به گوش می رسد
و ما در تدارک جشن مهرگان
ترازوهای مان به سنگ های کفه ی شب می گروند
و روز
در کوتاه ترین فاصله
با خورشید هم پیمان خواهد شد
درود مانای عزیز
بسیار لذت بردم از این اثر ارزشمند
سپاس از این یاداوری و تلنگر برای بیدار شدن از این خواب طولانی
🌺🌺🌺❤️❤️❤️👏👏👏

که‌س نه‌ڵێ کورد مردووه‌ ، کورد زیندووه‌!👏

و این شعر تا همیشه بدهکار خون خورشید شد…
درود بر شما
زیبا سروده اید🌷

پرده ی پیشین و پسین مانا علاوه بر شعریت و اعتلای ادبی اش ، پیام شرافت و شجاعت است . درست در زمانی که ۹۹ درصد از اهالی سایت ، سیاست آسه بیا آسه برو را پیش گرفته اند . اما شعر آنجا جان می گیرد که بی هیچ ادعایی خود را نه طلبکار که بدهکار خون خورشید می داند . مبارک مردم ایران باشد و مبارک مانا و گلاله اش که حیثیت و آبروی عشق و شهامت ند

درودتان باد جناب استاد مانا ادیب گرانقدر 🌞
چه خون نامه ای نوشته اید
دلخون از سینه ی سوخته مادران سرزمینم
زنده باد 🕊️🌱🌷
به یاد شعر اسماعیل زنده یاد براهنی افتادم

چه جوانانی! اسماعیل، می‌بینی؟ چه جوانانی!
بسیاری‌شان هنوز صورت عشق را بر سینه نفشرده‌اند
و موهای صورت پسرها هنوز درنیامده. و دخترها را می‌بینی؟
چه پاهای لطیفی دارند!
جنگ است، اینجا هم جنگ است اسماعیل!
گریه نکن! فریاد نکن! دهنش را ببندید، قوانین را به هم زده است!
گریه نکن اسماعیل، جنگ است!
نفت از کنار حجره‌ها بالا می‌رود
چه معجون عجیبی! چاه‌های نفت در کنار حجره‌هاست
و در حجره‌ها جوانان نشسته‌اند!
آه، چه نفتی! شیرظلمت است این نفت!
و نفتکش‌ها در سکوت پر می‌شوند
و جوانان در سکوت پیر می‌شوند
و در اعماق زمین، و در بالاسر، و بین دست یک بدن،
جنگ است اسماعیل، جنگ است!
مرده باد شاعری که راز حجره و چاه را نداند
زنده باشی تو که این راز را می‌دانستی
هر تاریخی لایه‌ای از ناخودآگاهی دارد
با هر دگرگونی
من و تو از ناخودآگاهی بیرون می‌پریم
-مثل دختران طناب باز که به سرعت طناب را از بالا سر و زیر پاشان می‌گذرانند-
در آن سو که پایین آمدیم، احساس می‌کنیم در، آگاهی، هستیم ولی
هیچ آگاهی‌ای کامل نیست
موجی بلند – مثل دیوار بتون‌آرمه‌ای که انفجار شدید کجش کرده باشد-
می‌آید و ما را در خود فرو می‌برد
در حجره‌های کنار چاه‌ها، چشم‌هامان را باز می‌کنیم
عینک‌هامان را برمی‌داریم، به میخ آویزان می‌کنیم
و منتظر پرش بعدی می‌مانیم
برای شاعر شدن، تنها کلمه کافی نیست!
کسی که دوزخ را تجربه نکرده باشد، مصداق «یقولون مالا یفعلون» خواهد بود

نویسا مانید وسبز وسرفراز
🌱🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌱🕊️

آفرین بر قلم شجاع مانا

درود بر مانا ارجمند که قلمش به تیزی تبر است و تصمیمش قاطع و برنده
راستی به همین آسانی دل بریدی و همه ی دلخوشیها را آوار کردی؟
نمیدانم چه بگویم .چون خودم خیلی احساساتی هستم و بغض گلویم را می فشارد.
😔 🌸🤔🌺💐🌿🍃🌸🌺

بژی جۆنی شاعیر!
سڵاو لە تۆ و وشەکانت.
✌️💚🤍❤️☀️✔️

آقا دم شما گرم خیلی‌خیلی بر جان نشست
غیرت یعنی: از میله‌های زندان هم
نباید آزادی رو گدایی کرد ✔️💚🤍❤️

مانا باشی آقا

درود
و من میخواستم تنها سکوت کنم
اما آیا کسی به کلمه ی دیبا توجه کرد؟!
نمی‌دانم مانا ،گاهی با خودم میگویم شاید هنوز در باغ کاشان هستیم یا در کودکی چشم گذاشته ایم و بین اعداد پایانی نیم و هفتاد و پنج صدم اضافه می‌کنیم تا دوستانمان راحت تر پنهان شوند،گاهی هم تنها میگویم بر این طبیعت لعنت و سپس سکوت میکنم،اما چیزی که میدانم این است که طبیعت و طبیعی بودن دقیقا نقطه ی مقابل هنر و هنرمندان است چرا که آنها اصلا شباهتی به عامه و عاقلان ندارند
ما غیر منطقی هستیم و گناه همه ی گندم ها بر گردن الثیا
قهرمان این شعر هم غیر منطقی بود
قهرمانان شعر مانا همیشه غیر منطقی بودند
در منطق قهرمانی نیست نوسانی هم نیست
فکر میکنم منطق همان بهشت خسته کننده است
و جهنم همان احساس و هنر
نشان به آن نشان که در جهنم هنوز امید رهایی هست
چنان که در زمین
چنان که در ایران

سلام و عرض ادب جناب مانای ارجمند
با اینکه دیر رسیدم اما در فرصت‌های محدود این روزهای شلوغ و خموده شعر زیبایتان را چند باری خواندم. دو سه بار همراه با آهنگ کوردی حزین و دلنشینی که بارگذاری کرده‌اید. قلمتان به شرافت و آزادگی متعهد است و این ویژگی در شناسنامه‌ی ادبی-هنری شما خواهد درخشید.
پرده‌ی پسین شعر کوتاه است و به‌نظر می‌رسد باید هم این‌گونه باشد. بنده پرده‌ی پیشین و پسین را نه در امتداد زمانی هم، بلکه هم‌ارز یکدیگر حس کردم. اما پرده‌ی پیشین روایتگر ماجرایی در سطح خرد و پرده‌ی پسین راوی الگویی فرهنگی در سطح کلان است.
به‌هیوای خوشه‌ویستی، شانازی و ئازادی
زنده باشید🌸🌺🌸🌺

درودتان…..کیومرث عباسی قصری از دوستان نزدیک استاد خوش عمل کاشانی در دهه ی شصت وهفتاد بود.ارتشی هم بود ومن دیده بودمشان.

درود جناب مانا
بهره بردم با آرزوی توفیق الهی 🌹🌹

دوستی می فرمود: اگر بخوام از مانا بخوانم می روم کتاب دعا و انجیل می خوانم به نظرم درست می گفت، جریان فاخر نویسی باید در خدمت شعر باشد نه شعر در خدمت فاخرنویسی، وقتی شعر از جوش بر نیآمده باشد شاعرش فقط بر مبنای نگاه فاخریت دست بر قلم می شود و فاخریت به شمار شعار و شعارزدگی در میآید و شعر به اثری متنی و در نهایت امر متن ادبی تبدیل می گردد که بدون هیچ ساز و کار مقنن از سپید و بی هیچ دلیل و معیاری کرسی بندی می شود که فقط بگوید سپید است!

سپید چیز دیگری ست جانم!

گفت جان مادر
بر گرد و از میله ها ،
آزادی را گدایی نکن :
” حنجره ی هیچ کوردی
بدهکار ریسمان نبوده است ”

سلام‌ماناجان
فرزند شاعرم‌
افتخار پاک
دست و قلمت را می بوسم و سر بر شانه هایت نهاده از شوق و‌غم می گریم
داغت را نبینم
سحرکلامت خدایی ست
و تنها داغت را نبینم دعایی ست که از کنه دل بر خاسته
مانا ،ماناست و تا ابد ماناست
فدای تو‌بابا طارق😭❤️❤️❤️😭

درودها نثار شما شاعر خوشنام و مردمی…دست مریزاد مثل همیشه زیبا و پر محتوا🌹🌹🌹
❤

درود اقای مانا ،بسیار دلنشین و پر از مفهوم سروده اید،زیبا بود و ستودنی

سلام مهرداد جان .خداوکیلی کارت درسته داداش گلم . چقدر استادانه و زیبا به این سبک آبرو بخشیدی باورکن اگر اشعار تو رو نمیخوندم هرگز بااین سبک ارتباط برقرار نمی‌کردم .

درود به شرفت

… و او
از جنس ما بود و
از تبار ما نبود
پاک اندیش و زلال بود
خوب بود و
مهربان
نبض واژه ها را می گرفت
و در واپسین لحظات حیات
جملات را احیا می کرد
و اغلب
از معجزه ی وجودش
جملات جاودان می شدند
خوب بود و
مهربان
صدایش نجوای صدای باران بود
بر کویر گوش ها یمان
گاهی
چنان تشنه ی صدایش می شدند گوشهایمان
که لب هایمان به اعتراض
نامش را ناله می زدند
خوب بود و
مهربان
و من دلتنگ هر روزه ی او بودم
که بیاید
گاهی بگوید
و بیشتر بنویسد
راستش به حرف زدن او با کاغذ ها
حسودی می کنم
کاغذ های سفید
صف کشیده اند
تا پیکر عریانشان از هم آغوشی قلمش
آبستن خطی ماندگار گردد
از آن نقش ها
که می ماند
مانند
صدای سخن عشق
و حالا
فریاد می کنم
مانا بمان
ای قافله سالار ادب
و ای حجت رادمردان قلم به دست
بمان و بخوان
ای مرغ خوش الحان
که باغ فرداها
مسحور صدای تو باشد .

مانای عزیزم
چقدر گفتن و نوشتن کنار تو و از تو سخت است
ببخش و بخوان
این دلنوشته را که تقدیم تو می کنم عزیز بزرگوار

احسنت برشما استاد گرانقدر👏💐