فتح‌الله بی‌نیاز نویسنده‌ی مسجدسلیمانی

زنده‌یاد “فتح‌الله بی‌نیاز” زاده‌ی ۱۳۲۷ در مسجد سلیمان و درگذشته‌ی ۱۲ مهر ۱۳۹۴ تهران، نویسنده و منتقد ادبی ایرانی بود. از بی‌نیاز ۱۵ رمان و ۷ مجموعه داستان کوتاه و ۸۸ کتاب در حوزه نقد و نظریه ادبی منتشر شده‌ است. وی احاطه کاملی بر ادبیات داستانی معاصر ایران داشت و نقدهای ادبیش بر جامعه ادبی ایران تأثیرگذار بود. داستان‌های بی‌نیاز عرصه نمود شیوه زندگی و نحوه نگرش طبقه متوسط شهرنشین ایرانی پس از انقلاب بود.
در سال ۱۳۵۱ در رشته مهندسی برق از دانشگاه صنعتی شریف (آریامهر سابق) فارغ‌التحصیل شد. او فعالیت ادبی خود را از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۸۰ با نام‌های مستعار نشریات مختلف آغاز کرد و چندین داستان کوتاه، مقاله، نقد ادبی، سینمایی و نمایشنامه از وی به چاپ رسید. از شهریور ۱۳۸۰ تا شهریور ۱۳۹۰ با نام اصلی‌اش بیش از ۴۱۱ نقد، مقاله، مرور کتاب و ۶۹ داستان کوتاه و ۴۶ مصاحبه جامع از وی در نشریات گوناگون به چاپ رسید و ۴۷۷ مقاله، نقد، مرور کتاب و داستان کوتاه در فضای مجازی چاپ شده‌است.
او هم چنین تا خردادماه ۱۳۸۸ در مجموع ۱۵۱ جلسه نقد و سخنرانی داشته‌است. او به مدت ۱۲ سال عضو هیئت داوران جایزه مهرگان ادب (رمان و داستان کوتاه) بود. هم‌چنین داوری نهایی شماری از جشنواره‌های ادبی منطقه‌ای و استانی کشور را نیز به عهده داشت. تعداد زیادی از آثار بی‌نیاز پشت سد سانسور و ممیزی ماند و اجازه چاپ نیافت. او در فروردین ۹۴ طی مصاحبه‌ای گفت که ۱۵ کتاب از تألیفات او از وزارت ارشاد اسلامی مجوز دریافت نکرده و او «از خیر انتشار» این کتاب‌ها گذشته‌است.
بی‌نیاز عضو شورای سردبیری کتاب نقد نگره، دبیر بخش داستان و نقد ادبی مجله نافه بود.

■ کتاب‌شناسی:
▪︎رمان و داستان:
– رمان مکانی به وسعت هیچ – ۱۳۶۹
– رمان حلقه نفوذناپذیر گرگ‌های خاکستری – ۱۳۶۹
– رمان علیاحضرت فرنگیس – ۱۳۷۸
– رمان عطش ماندگار – ۱۳۸۱
– رمان افعی‌ها خودکشی نمی‌کنند – ۱۳۸۳
– رمان ستیزه‌جوی دلتنگ – ۱۳۸۲
– رمان دریاسالار بی‌دریا – ۱۳۸۲
– رمان ملاقات با مسیح – ۱۳۸۲
– رمان اندوه رهگذران مرده – ۱۳۸۳
– رمان ترجیع بندی برای شاعران جوان – ۱۳۸۶
– رمان بعد از مرگ هنوز می‌میرم – ۱۳۸۶
– رمان هذیان یک مغروق.
– رمان خیبر غریب.
– رمان این رنگین کمان را به من بدهید.
– رمان آفتابگردان‌های پژمرده.
– رمان ما آلوده‌ها.
– رمان سمت چپ پرتگاه.
– رمان چهره ناتمام.
– رمان همه در تهران نمی‌میرند.
– رمان قلمرو پنهان ابلیس.
– رمان فانوس سنگی.
– رمان همه چیزمان را جا گذاشتیم.
– رمان دره‌های بی‌نام و نشان.
– رمان عابرهایی در جاده کمربندی.
– رمان خاکسترم را در آسماری به طوفان بسپار.
– مجموعه داستان رانده شده گان شهر پوکربازان.
– مجموعه داستان برق کمرنگ آفتاب.
– مجموعه داستات شبنم و شقایق.
– مجموعه داستان شب مغلوب‌ها.
– مجموعه داستان خواهرم منیژه.
– مجموعه داستان دردناک‌ترین داستان عالم – ۱۳۷۰
– مجموعه داستان می‌روم که بمیرم – ۱۳۷۷
– مجموعه داستان شورشگران را به زانو درآوریم – ۱۳۸۲
– مجموعه داستان تشییع جنازه یک زنده به‌گور – ۱۳۸۲
– مجموعه داستان نوعی خصومت – ۱۳۸۴
– مجموعه داستان التهاب سرد – ۱۳۸۴
– مجموعه داستان کوارتت مرگ و دختر – ۱۳۸۶
– داستان بلند گل‌سرخ، ای تناقض ناب – ۱۳۸۳
▪︎نقد و تحلیل:
– جلد اول مقالات ادبی – ۱۳۸۳
– درآمدی بر داستان‌نویسی و روایت‌شناسی – ۱۳۸۷ (چاپ ششم ۱۳۹۴)
– در جهان رمان مدرنیستی – ۱۳۹۰
– نقد، تحلیل و تفسیر چند داستان معتبر جهان – جلد اول تا پنجم (۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳)

گردآوری و نگارش:
#لیلا_طیبی (رها)