پرواز

بر شاخه ی معصومیت باری گران است
آن شاخ نخل از غصه ی مریم خبر داشت

و یاد سوره ی مریم می افتم ، آنجا که مریم از شهر خارج میشه و میگه : یا لیتنی مت قبل هذا و آن کنت نسيا منسیا ( کاش مرده بودم و از یادها رفته بودم ) و بعد که ندا می رسه : الا تحزنی؟ ( چرا ناراحتی ؟ ) و اونو دعوت می کنه به خوردن رطب تازه از شاخه ی خشکیده و چشمه ی تازه جوشیده ی آب و اینکه چشمانت روشن …. ( فاکلی و اشربی و قری عینا ) . و بعد حرف و حدیث مردم که اینو از کجا آوردی ؟ و سخن گفتن عیسا در گهواره که : قال انی عبدالله…

اما هدفم این نبود که شرح این افسانه را بنویسم که البته این بکرزایی در باورهای میتولوژیک ایرانیان بوده و داستان عیسا ، داستانی کاملا میترایی ست و اصلا مغان میترا بودند که تولد او را متوجه شده و برای دیدنش سفر کردند . بلکه می خواستم این را عرض کنم که استعانت و استمداد از تاریخ و افسانه _ به شرطی که بجا و متناسب باشد _ چقدر می تواند در التذاذ حاصله از خوانش یک شعر ، اثرگذار باشد . اصولا ایرانیان بيش از آنکه تابع برهان باشند ، تابع تمثیل هستند . و ” مفروضیات ” بخش مهمی از باورهای آنان را در بر می گیرند . مثلا شهاب الدین سهروردی وقتی می گوید ” بدان که اول چیزی که خدای آفرید ، عقل بود . و عقل را سه همسر بودی و سه فرزند ” و تا آنجا که مثلث حزن و حسن و عشق را در قاب سه نفره ی یعقوب/ یوسف / زلیخا ، جای می دهد . و هیچ کسی نیز نمی پرسد ” به چه دلیل اولا خدایی هست؟ و دوما اول خلقت او عقل بوده؟ و … و یا زمانی که از تمثیل ” فیل در اتاق تاریک ” برای درک ” استیصال بشر از کسب معرفت کل” ، استفاده می کنیم ، دیگران قانع می شوند . ما تابع تمثیل و داستانیم و همین کافی ست که ذهن ایرانی نه فیلسوف که شاعر باشد . و شعری برایش زیباتر است که دست خیال او را بگیرد . و بی شک ” تلمیح ” یکی از زیباترین آرایه های ادبی ست .

دوم بحث ما در این شعر ، گذار شاعر از ” چقدر دیدن ” و ” با چه دیدن ” به ” چگونه دیدن ” است . شاعری که از مقدرات پای را فراتر می گذارد ، بی شک هم پای دارد و هم پر . به وقتش راه می رود :

بالندگی در برکه رفتاری است دشوار
پروانه در پیله تلاشی مستمر داشت

و به وقتش می پرد :

ماه از نگاه آب ماهیِ سفیدی است
ماه نُوی در این صدف قصد سفر داشت

ممنونم که حوصله کردید و خواندید

باسلام خدمت سرکار خانم سعیدی
زیبا بود به دلم نشست موفق باشید و پیروز و شاعر بمانید

درود بر شما
ماندگار باشید 🌷🌷