استکمال

درود ها

نقد وتحلیلی مختصر از یک اثر بنام ” دعا ”

و

اما شعر :

زمین دچار بلا شد، به اجتنابِ دعا
چه روزگار غریبی است، احتجاب دعا !

هلا سفیر رهایی هلا سپیده ی عشق
به آسمان برسان دست ِ مستجاب دعا

بگو به اهل سما حال و روز دنیا را
نشان بده به زمین سمت و سوی باب دعا

مگو هبوط بشر از بهشت، تقدیر است
صعود می کند انسان به انتخاب دعا

گرفته ساغر حاجت به دوش و می ریزد
فرشته ای که وکیل است بر حساب دعا

همین سه حرف الفبا مسیر وصل خداست
دلیل عـرش الهی است این شهاب دعا

” رضا محمد صالحی ”

ونقد وتحلیل:

زمین دچار بلا شد به اجتناب دعا

شروعی عالی ومضامینی پر مغز ومعنا
در فرازهایی ازدعا ونیاز اجابت
درابیات اقل غزل
که با مضمونی ازنیاز هایی دراتصال به خداوند
و وصل ورسیدن بود
وبیان تذلل ونیاز ، بسیار عالی
نقش شکوه و کمال به ما می زند این احساس نیاز به در گاه بی نیاز
ومایه استکمالست به جانمان
در زبانی یکدست و بهنگا م بود باتمی از فلسفه وجبر و اختیار
در تلمیحی بجا وسزاوار
ازحضرت آدم
برای استناد کلام وموجه و درست
در ادبییتی مناسب ودرخور
فرازی :
گرفته ساغر حاجت به دوش و می ریزد
فرشته ای که وکیل است بر حساب دعا

در این بیت وهمه ی سرایش هم تجانس واژه گان رقم خورده
وهر کدام بار معنایی خاص و ویژه خویش را
به دوش می کشید
به نسبت عالی
” ساغر و دوش و ریختن ” و ” فرشته و وکیل وحساب و دعا”

در تناسب خوب
بنده می خواستم بجای “حاجت ” اجابت را پیشنهاد بدم دیدم این واژ ه هم خوب نشسته بر کنه کلام
ازیک طرف حاجت با کل کلام ربط دارد وتمامت شعر بر کلمه حاجت به نوعی سوار و استوارگردیده
و دیگر
در مضمون بیت هم نیاز و احساس آن و رجوع به درگاه خداوند عزیز بیکران خود معناییست عمیق که عالیست
و اس بندگیست که نجات می آورد
و
این تذلل و احساس و از همه مهمتر
بیان آن به درگاه خداوند
در استکمال بنده ، خود نقشی از اعتلا چون دیگر عبادات می زند

ز عشق ناتمام ما جمال یار مستغیست
اما
برای ما زندگیست این عشق این ارادت این نیاز
و
دیگر ختام بو د
که رقم عالی زده در تمامت شعر
وبجا ومناسب حال ومقام آمده به حضور
در یک جمع بندی
کار را در دوباره ای مجسم می کند در ذهن و نظر
و با ارجاع توجهی مجدد به کل شعر
بهمان کلام اصلی ” دعا ” ، بیان اهمییت موضوع وپیام نموده
و
یک نوع تلخیص بکارگرفته شده ، در سه حرف ” دعا ”
و
البته در شان این غزل اکبر ونغز
بیشتر سخنست ومفصل
که در ضیق ناید
و
این تنبه که پیام بود با زبان مناسب خودش بیان شده
گرچه
شعر با این زبا ن مقداری در ثقالت بود اما در کلیت کار بجا ومناسب وموفق در ابلاغ آن بود
که در کلیت ، شعر را با نخ نامرعی مضامین یکنو ع پیوند معنوی در شعر ایجاد کرده اند

همین سه حرف الفبا مسیر وصل خداست
دلیل عـرش الهی است این شهاب دعا

و
این “شهاب دعا ”
در این ختام در تشبیهی جالب عالی می نمود وچه وجه شبهی ! برای این تشبیه که دلیل بود وراهنما ی نور افکن براه و ختام را در روشنی به بی پایان خود می برد این “شهاب ” این دعا

با ارادت “اکبر رشنو ”

رضا محمدصالحی
آذر 25, 1399

سلام و عرض ادب جناب رشنوی ارجمند

فارغ از شعر حقیر ،
به دوستانی که دوست دارند به زبان و ادب و به ویژه شعر بیشتر از صورت ظاهر پرداخته شود خواندن این نقد عالمانه را توصیه می کنم .

همه جانبه نگری و توجه به جزئیات اعم از زبان و صنعت ادبی و واکاوی منویات نهفته در معانی و … بیشتر از آن، کشف معنا و توجه به چینش ابیات و ارتباط آنها ، این نقد بسیار خوب را متمایز کرده است و از این رو توصیه به خواندن آن دارم .

مستدام باشید و برقرار

با ارادت و مهر