ظاهر و باطن

درود و عرض ادب خدمت استاد طارق عزیز
اشراف شما بر متون کلاسیک و اشعار قدما قابل ستایش و ستودنی ست .. ای کاش شاعران معاصر , از پیشینه ی شعر فارسی و اینکه شعر فارسی به زبان فارسی دری از کی شروع شد و چگونه ادامه یافت و چه سبک هایی را پشت سر گذاشت و در چه گستره ای گسترش پیدا کرد و چگونه به نیمایوشیج رسید تا به بلوغ عروضی و ساختاری اش از لحاظ تئوری دست پیدا کند و اینکه چه مقدار از این تئوری بالفعل و کاربردی شده و چه مقدار هنوز در حالت بالقوه قرار دارد و باید بالفعل و کاربردی شود , غافل نمی شدند و بدون تامل از آن نمی گذشتند .

کامنت شما استاد بزرگوار را که خواندم , در آن به وضوح می توان دید که با سیر تحول شعر فارسی کاملن آشنایی دارید .

بله , همانطور که فرمودید چنانچه مصراع نخست مقفی می شد .امکان تغییر قالب از قطعه به قصیده به راحتی امکان پذیر بود . به نوعی , قالب قصیده و غزل و قطعه دستشان گردن هم است . و همانطور که میدانید آنچه بنام قالب غزل می شناسیم بواسطه ی جدا شدن قسمت تغزل قصیده از آن بوجود آمد و قدمت قالب قصیده بیشتر از قالب غزل و قطعه است . یعنی از قالب قصیده قسمت تغزلی آن جدا شد و شد قالب غزل و الباقی آن شد قالب قطعه .

اینکه چرا مصراع نخست را مقفی نکردم و ترجیح دادم قالب مورد استفاده ام بجای قالب قصیده ,قالب قطعه باشد , بخاطر تاملی بود که در مورد موسیقی کناری ( قافیه ) داشتم . و احساس کردم با توجه به بن مایه ی این نظم سروده که انتقادی – اجتماعی ست , چنانچه مصراع های دوم مقفی باشند و در قالب قطعه سروده شود بخاطر فرم یکدست موسیقی کناری , در بیان مطلب تاثیرگذارتر باشد . علت انتخاب قالب قطعه بخاطر همین موضوع بود .

بنده به شما استاد بزرگوار کاملن حق میدهم که برخی ابیات این نظم سروده با نوع نگرش و بینش حضرتعالی و شاید برخی دوستان دیگر یکجورهایی همسو نباشد . و این یک امر کاملن طبیعی ست . و انسانها از لحاظ کیفیت و کمیت باورمندی که هرکدام دارند حتی در یک باورمندی مشترک هم یکسان باورمند نیستند .

سالها پیش , دوستی در رابطه با همین نظم سروده , پیام فرستاد که حساب روضه خوانی را جدا کن . گفتم چطور باید جدا کنم وقتی روباه بنفش هم در کابینه اش روضه خوانی می کند و اشک تمساح می ریزد و …

تمام نظم سروده ها که در قالب های مختلفی سروده شده اند و در حدود دو هزار بیتی می شوند مربوط به سال 89 , درست ده سال پیش می باشند . و علت سرودن آنها به خاطر پامال شدن حق و حقوقم توسط عده ای که همگی جای مهر به پیشانی داشتند و جانماز آب می کشیدند و از شهرستانی در جنوب بگیر تا دیوان عدالت اداری در تهران حضور داشتند بود . خانم فریبای نوری گرانمهر هم که فرموده اند دلتان خیلی خیلی پُر بوده , درست حدس زده اند .اگر دلم پُر نبود که احساس خودم را ظرف یکسال در دوهزار بیت در قالب های مختلف و بصورت نظم تخلیه نمیکردم . اگر اینکار را نمیکردم که دیوانه می شدم .

نه تنها بازار ریاورزی بساطش در طول این هزار سال برچیده نشده بلکه از سال 89 تا سال 99 که در آن قرار داریم , یعنی در این مدت ده سال هم نه تنها پیشرفتی در حقوق شهروندی و مدنی نداشته ایم بلکه هرسال دریغ از پارسال گفته ایم .

اوضاع مملکت را هم الان که خودتان دارید مشاهده می کنید و نیازی به گفتنش نیست .

البته بعید میدانم که بازار ریاورزی و بی عدالتی , در زمان خیام و حافظ و صائب بازارش به گرمی زمان ما بوده باشد .

ممنونم از حضور بسیار ارزشمندتان و دغدغه هایی که در این اوضاع بی فرهنگی برای توسعه ی فرهنگی و بهبودی آن دارید .

سپاس بیکران

. 🙏🙏🙏🌺

درود بر جناب یزدانی عزیز
خیلی خوش آمدید بزرگمهر
ممنونم که با تامل می خوانید
بله , دقیقن یک چهارم از قافیه ها به واسطه ی علامت جمع مورد استفاده قرار گرفته اند . که در عرف سرایش تا یکی دوبار ایراد ندارد . مگر در قالب قصیده که با تجدید مطلع می توان حتی قافیه ها را دوباره تکرار کرد .

کلن هدف بنده از سرایش نظم سروده ها در قالب های مختلف بیان دغدغه های اجتماعی و مدنی , بدون روتوش و برای مخاطبان عام بوده . با زبانی ساده و همه فهم و بدون پیچیده گویی و هنرنمایی های شاعرانه .

در نظم سروده ها , اولیت اولم بیان شفاف مطلبی هست که قصد بیانش را دارم . البته تمام تلاشم را می کنم که مطلب بیان شده همانقدر که موزون و روان هست , بی پرده و شفاف و قابل فهم باشد .

در نوع و رویکرد سرایشی , همیشه تفکیک قائل هستم . یعنی آن سروده ای را که در قالب غزل یا قطعه و یا هر قالب دیگری بصورت (نظم )می سرایم را متمایز می کنم از آن غزل یا قظعه و یا هر قالب دیگری که نگاه شاعرانه و با زاویه ی دیدی خاص می سرایم .

اگرچه در گذشته ادبیات را به نظم و نثر تقسیم میکردند . ولی از لحاظ نوع بیان , نظم و شعر ” دو روی یک سکه هستند . در همه چیز باهم مشترک اند . بجز رویکردی که در تخیل دنبال می کنند . که جنابعالی کاملن با آنها آشنا هستید .

در نظم , بیشتر رویکرد تخیلی ما به سمت تخیل وقوع پذیر هست .یعنی به سمت جهان واقع .
ولی در شعر بمعنای خاصش , بیشتر رویکرد تخیلی ما به سمت تخیل وقوع ناپذیر و .به سمت به تصویر کشیدن جهانی غیر واقع

در نظم , آنچه هست را بیان می کنیم .
ولی در شعر , آنچه را دوست داریم باشد را بواسطه ی بینش و نگرش خاصی که داریم بیان می کنیم . و به تصویر می کشیم .

نکته ی جالب اینجاست که گرایش و علاقمندی عوام ( همان مردم عادی کوچه و بازار .به سمت نظم هست ). بنده روی این مسئله خیلی دقت و تامل کرده ام . تجربه ی 14 سال حضورم در یک شرکت که پرسنل زیادی داشت به من ثابت کرد که اکثریت مردم عادی ( یعنی غیر شاعر / یعنی علاقمند به شعر نه شاعر ) از سروده های روان و با زبانی ساده و بی پیرایه خوششان می آید . از سروده های عامیانه و بصورت کلام منظوم لذت می برند .

مثلن در یکی از نیمایی هایم گفته بودم :

از کجا می باید قرض کنم …
یَد بَیضایِ کلیم ِ کلماتی که کتابت بکند حسم را .

این سروده ها برای مردم عادی بر خلاف خواص که نگاهی هنری به شعر دارند جذابیتی ندارد . وقتی هم بشنوند , بر و بر به آدم نگاه می کنند . خخخخخ

تووی آن شرکتی که 14 سال کار میکردم بیش از 750 نفر به غیر از پرسنل اداری کار میکردند .( من و چهل پنجاه نفری دیگر از قدیمی های شرکت بودیم ) و به خاطر سروده های بداهه عامیانه که از مصراع های هفت هشت هجایی تشکیل می شد و به اتفاقات شرکت و افراد مربوط بود در کل شرکت مثل گاو پیشانی سفید شده بودم . هر نیروی جدیدی هم که وارد شرکت می شد . اولین اسمی که یاد میگرفت , اسم من فلکزده بود . بعدها که با من انس میگرفتند برایم تعریف میکرند که روز اول که تورا دیدم همه می گفتند نزدیک اون کلچه نمدپوش نشو خخخخ)

میخواهم این را بگویم/ با اینکه توی شرکت سروده های انتقادی بصورت هجایی و عامیانه می گفتم , عجیب بین کل پرسنل طرفدار داشت . هرچه می بافتیم , دهان به دهان می گشت و تمام سالن های را طی میکرد و به ساختمان 5 طبقه اداری میرسید , میرفت بالا , می آمد پایین . سوار سرویس شرکت می شد و میرفت داخل شهر و یه چرخ هم داخل شهر میزد .و با شیفت بعدی داخل شرکت می شد خخخخ

مردم عادی , نظم را دوست دارند . سروده ای که بی پیرایه باشد را دوست دارند .
ولی خواص , نگاه هنری به شعر دارند . برای آنها , پارامترهای هنری مهم هست . .

میخواهم بگویم که مردم عادی هم باید حقی و سهمی از شعر داشته باشند . من شاعر و شمای شاعر باید در پرونده ی شاعری خودمان حقوق آنها را لحاظ کنیم .
نباید , سروده های ما تمامن فقط باب میل خواص باشد .
بلکه باب میل عوام هم باید شعر سروده شود . درصد بالای جامعه را آنها تشکیل میدهند .
بنده تکلیف خودم میدانم و همیشه هم سعی کرده ام حق آنها را در سرایش لحاظ کنم . تمام نظم سروده هایم در اصل ادای دین به ذائقه ی آنهاست . بدون شک , در کلیات شادان شهرو , سهم آنها کمتر از سهم خواص نخواهد بود .

وقتی بر فرض مثال غزلی را تحت عنوان نظم سروده منتشر می کنم , دو تا معنی دارد 1- این غزل جزو غزلیاتم نیست 2- این غزل برای ذائقه ی عموم سروده شده است . مثل نظم سروده ای که در قالب غزل و با نام ( زیارت ) در همین سایت منتشر کردم . اگر توجه کنید مشاهده خواهید کرد که آن سروده در دفتر نظم سروده ها قرار گرفته نه در دفتر غزلیات .

همیشه حضورت خوشحالم می کند
و همیشه مشتاقانه نکاتی که اشاره می کنید را میخوانم و بکار می بندم .
به هر حال , هر انسانی از دریچه ای به جهان نگاه می کند
شعر هم , دریچه ای ست که شاعر به روی مخاطب می گشاید تا از درون آن به جهان شاعر نظری بیندازند . و آنچه مخاطب از آن دریچه می بیند , شنیدنش برایم جذاب است .

🙏🙏🙏🌺

درود و عرض ادب جناب رضاپور عزیز
خیلی خوش آمدید جناب
مهرتان را سپاس
🙏🙏🙏🌺

سلام و عرض ادب جناب زمانیان نازنین
خیلی خوش آمدید مهربان
نظر لطف شماست بزرگوار
سپاس بیکران 🙏🙏🙏🌺

سلام و خیلی خوش آمدید جناب مرادیان عزیز
ممنونم از نگاه پرمهر و حضور ارزشمندتان
نظر لطف شماست مهربان

🙏🙏🙏🌺

درود بر مهربانو فریبا نوری گران مهر
خیلی خوش آمدید بزرگوار
آره بخدا , هنوزم دلم پُره 😂

ما در جامعه ای زندگی می کنیم که گاه لازمه یک حرف رو به طرق مختلف و با تکرار بزنی بلکُم گوشی بشنوه و بگه چته آخه 😊😂🧐🧐
البته این نظم سروده و تمام نظم سروده های دیگه مربوط به 10 سال پیش دقیقن سال 89 هستند .

در روز جهانی کارگر منو اخراج کرذن
😂
حالا اخراج کردنش هیچی . این همزمانی اخراج با روز جهانی کارگر منو کُشته
جُرم / نیروی رسمی بودن و دفاع از حقوق کارگری
من می فهمم که کارگران نیشکر هفت تپه چه می کشند
به دریا رفته میداند مصیبت های دریا را

حضورت همیشه برایم ارزشمند است خانم نوری گرانمهر
منتظر سروده های جدیدتان هستم
ممنونم که به لطف می خوانید و به مهر , امید می بخشید

🙏🙏🙏🌺

سلام و عرض ادب جناب شیخ زاده ی عزیز
خیلی خوش آمدید بزرگمهر
ارادت از ماست
ممنونم از نظر لطفتون 🙏🙏🙏🌺

درود و عرض ادب مهربان
از بابت تاخیر در پاسخدهی شرمنده
گرفتاری های شغلی ست دیگر …
ممنونم از حضور همیشه ارزشمندتان
و سپاس از بیان شفاف دیدگاهتان

هنر زاییده ی اختلالات روحی روانی ست
و هنرمند آنرا می آفریند تا به تعادل روحی برسد

شعر هم یکی از اقسام هنرهاست .
و از همان فرایند پیروی می کند .

هم دریچه ایست گشوده به روی مخاطب تا از درون به دنیای ناپیدای شاعر , سرک بکشد

و هم نوشدارویی ست برای تعادل روحی روانی شاعر

مخاطب , این حق را دارد که در برخورد با شعری که می خواند , از آن خوشش بیاید و یا نیاید .

همین حق هم برای شاعر محفوظ است که اگر شعرش توانسته آلام روحی اش را برطرف کند به آن دخیل ببندد و یا اگر در این مهم ضعیف عمل کرده دخیل نبندد .

از نظر من , این نظم سروده در زمان سرودنش , وظیفه اش را در قبال شاعرش بخوبی انجام داده . ولی در قبال مخاطب , به نظر مخاطب بستگی دارد که چه میزان با بینش و جهانبینی شاعر توانسته همسو بشود و یا همسو نشود .

مهم آن دریچه ای ست که شاعر آنرا گشوده
اینکه مخاطب از کدام زاویه آن درپچه به تماشای جهان شاعر نشسته است هم همانقدر مهم است در ارتباط برقرار کردن با آن و یا ارتباط برقرار نکردن . .

فکر کنم خیلی حکیمانه صحبت کردم 😂
داره , خودم از خودم خوشم میاد🧐
فقط باید در خوردن ترشی یه کم مراعات کنم 😘

درویش خودمی دیگه …🙏🙏🙏💐🌺

درود و سپاس بیکران جناب رضاپور گرامی
و سپاس ویژه از تلاش تان

🙏🙏🙏🌺🌺🌺