عبور

درود بر دوست و برادر و استاد گرامیم
مانای عزیز که دوباره با حضور خود به صفحه حقیر روشنایی بخشیدی و بنده رو قابل دونستید و سپاس از کوچک نوازی تان
خوشحالم از نگاه تیزبین و زیبایتان
در مورد قافیه باید عرض کنم که همانطور که در پیامم به جناب سینای دژاگه نازنین اشاره کردم قافیه در این غزل رو نوعی هنجار شکنی میدونم و نظر شما دقیقا درسته و بنده اگاهانه و با قصد قبلی و عمد این کار را انجام دادم البته این نوع قافیه پردازی در غزل امروز زیاد اتفاق می افتد حتی در اشعار شاعران بنام و معروف
در مورد قافیه این غزل بر اساس قوانین شعر کلاسیک باید اینطور دسته بندی کنیم:
۱_کاه.ماه.گناه.راه.پگاه.دادخواه.دادگاه.چاه.ایستگاه
۲_ماهی.واهی.راهی
۳_نواحی
اساس و پایه این سه قافیه به خاطر ریشه های متفاوت جداست و اگر بطور سخت گیرانه و طبق قوانین شعر کلاسیک بخواهیم نگاه کنیم بیشتر قوافی اشتباهند و بنده اگاهانه انها را انتخاب کردم تا نشان داده شود که می توان برای مفهوم سازی در خیلی از قوانین هنجارشکنی کرد
حتی در دو کلمه دادگاه و ایستگاه هم می توان ایراد تکرار دو قافیه شبیه به هم در یک اثر را گرفت به خاطر اینکه ریشه هر دو کلمه متفاوت است هرچند هر کلمه تداعی گر مکانی متفاوت است و پسوند مکان گاه موجب این تشابه و تفاوت معنی در ان شده
به عنوان مثال شعری از حسین منزوی را با هم می خوانیم:
از زمزمــــه دلتنگیم، از همهمــه بیزاریم
نه طاقت خاموشی، نه تاب سخن داریم
آوار  پریشانــی‌ست ،  رو  ســوی چـــه بگریزیم؟
هنگامه ی حیرانی‌ ست، خود را به که بسپاریم؟
تشویش هزار ” آیا”، وسواس هزار “اما”
کوریم و نمی‌بینیم ، ورنه همه بیماریم
دوران شکوه بـــاغ از خاطرمان رفتــه‌ ست
امروز که صف در صف خشکیده و بی‌باریم
دردا کــه هدر دادیم آن ذات گرامی را
تیغیم و نمی‌ بریم، ابریم و نمی‌ باریم
ما خویش ندانستیم بیداریمان از خواب
گفتند کــه بیدارید؟ گفتیم کـه بیداریم
من راه تــو را بسته، تـــو راه مرا بسته
امید رهایی نیست وقتی همه دیواریم
بیزار.دار.بسپار.بیمار.بی بار.بیدار.دیوار با هم هم قافیه اند اما فعل
نمی باریم
با توجه به اینکه با (بی باریم )شباهت ظاهری دارند از نظر ریشه ای با ان و تمامی قوافی متفاوت هستند و نمی توان هم قافیه با کلمات بالا قرار داد ولی استاد منزوی بسیار زیبا و اگاهانه این کار را انجام دادند
در مورد (نواحی) هم دقیقا همینطور است و بسیاری از کلمات مثل اجاق و کلاغ و…را در کلاسیک های امروز بسیاری از شاعران بزرگ هم قافیه قرار می دهند که از نظر حقیر این اتفاق ها به خاطر باز گذاشتن دست شاعر برای شکوفایی و تداعی مفاهیم گسترده تر و بیشتر بسیار ارزشمند هستند و زیبا
و یا به قوافی در این شعر زیبای حسین منزوی دقت کنید
نازنینم رنجش از دیوانگی هایم خطاست
عشق را همواره با دیوانگی پیوند هاست
شاید اینها امتحان ماست با دستور عشق
ورنه هرگز رنجش معشوق را عاشق نخواست
چند می گویی که از من شکوه ها داری به دل ؟
لب که بگشایم مرا هم با تو چندان ماجراست
عشق را ای یار با معیار بی دردی مسنج
علت عاشق طبیب من ، ز علت ها جداست
با غبار راه معشوق است راز آفتاب
خاک پای دوست در چشمان عاشق توتیاست
جذبه از عشق است و با او بر نتابد هیچ کس
هر چه تو آهن دلی او بیشتر آهنرباست
خود در این خانه نمی خواند کسی خط خرد
تا در این شهریم آری شهریاری عشق راست
عشق اگر گوید به می سجاده رنگین کن ، بکن
تا در این شهریم ، آری شهریاری عشق راست
عشق یعنی زخمه ای از تیشه و سازی ز سنگ
کز طنینش تا همیشه بیستون غرق صداست

یا اشعار معروف بزرگان را می خوانیم:

چه مصر و چه شام و چه بر و چه بحر
همه روستایند و شیراز شهر
سعدی

به نام خداوند تنزیل وحى
خداوند امر و خداوند نهى
(فردوسى توسى)

ديدار تو حل مشكلات است
صبر از تو خلاف ممكنات است

ترسم تو به سحر غمزه يكروز
دعوى بكنى كه معجزات است

زهر از قبل تو نوش دارو است
فحش از دهن تو طيبات است
(سعدى شيرازى)

روزى كه تو آمدى بدنيا عريان
جمعى به تو خندان و تو بودى گريان
كارى بكن اى دوست كه وقت مردن
جمعى به تو گريان و تو باشى خندان
(شيخ بهايى)

در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع
شب نشین کوی سربازان و رندانم چو شمع
(حافظ شيرازى)

در پایان سپاسگزارم از لطف همیشگی که به بنده دارید و اثار مرا قابل این لطف می دانید
سلامت و پیروز باشید
❤️❤️❤️🌺🌺🌺👏👏👏

سلام و عرض ادب مانای عزیز و برهان گرانقدر
ببخشید که در میان مباحثه‌ی شما دست به قلم می‌شوم.
مانای عزیز سپاس از ثبت نقد و نظرات ارزشمندت که همیشه موجب پرباری صفحات شاعران محفل پاک و باز شدن باب گفتگو می‌شود.
فقط یک مورد را در تایید صحت قوافی شعر جناب جاوید و همسو با نظر خودشان عرض کنم. هیچ دلیل منطقی‌ای وجود ندارد که برای مثال نتوان نواحی و ماهی را هم‌قافیه تلقی کرد. فکر کنید ما فارسی را با رسم‌الخط لاتین می‌نوشتیم. mahi و navahi حال تکلیفمان چیست؟ همگونی صوری و لفظی قافیه در سنت شعر کلاسیک به نام «قافیه‌ی خطی» شناخته می‌شود. یعنی از دید سنت‌گرایان واژگان قافیه علاوه بر لفظ باید از نظر بصری هم همگون باشند. تنها چیزی که به ذهن من می‌رسد این است که این قاعده از قواعد شعر عربی و تفاوت تلفظ میان این‌گونه حروف در آن زبان وارد شعر ما شده است. شاید هم هنوز این حروف در گویش‌های خاص فارسی یا زبان‌های محلی متفاوت تلفظ شود، اما سروکار ما با تلفظ زبان معیار فارسی ایران است. حال که ما در زبان معیارمان هیچ تفاوتی در تلفظ ه و ح نداریم چه احتیاج به رعایت این قاعده هست؟ البته هر که بخواهد می‌تواند بر این سنت پایبند بماند اما من نیز مانند جناب جاوید و خیل زیادی از کلاسیک‌سرایان نوگرا قاعده‌ی قافیه‌ی خطی را رها کرده‌ام (البته مثال‌های معدودی از نقض این قاعده در میان قدما نیز وجود دارد). البته اضافه کنم که به پرهیز از ایطا، شایگان، غلو و… در قافیه‌بندی کاملاً پایبندم. در این راستا می‌توانم یک صفحه‌ی کامل مثال بیاورم از شاعران نوگرایی که همگونی نوشتاری و لفظی قافیه را رها کرده‌اند و قافیه‌بندی را تنها سماعی رعایت می‌کنند. به‌عبارت دیگر آنقدر نقض آن را دیده‌ام که دیدن چندباره‌ی آن برایم عادی‌ست. مثالی از شعر فاطمه اختصاری در کتاب بت بزرگ (یکی از مجموعه اشعاری که بسیار می‌پسندم):
خبر،سرایت دیوانگی‌ست در رگ شهر
خبر، برندگی تیغ و تیزی فلز است
«و ناتوانی این دست‌های سیمانی»
در اعتراض به اعدام چند معترض است
معترض و فلز هم‌قافیه شده‌اند.
زنده باشید و پاینده🌸🌺🌸🌺

درود مهرزاد گرامی
عرض خوش امد گویی
و سپاس از حضور و درج نظر ارزشمندتان
در مورد کلمه ای که اشاره فرمودید سعی حقیر برای انتقال حس تاریکی مطلق بود از هر جهت که نه نور لامپ که بصورت تصنعی ساخته میشود و نه چراغ که منظور چراغ های قدیمی که در منزل برای روشنایی با سوخت نفت موجب روشنایی میشد و نه از نوع طبیعی ان که ماه باشد
و مسئله ی دیگر که باید به ان اشاره کنم که نظر شخصی حقیر است وجود گستره بالای واژگان روزمره در زبان فارسی با مفاهیم گسترده است که بسیاری از انها در ادبیات شعر ما مهجور مانده اند و یا اصلا استفاده نمی شوند و یا کمتر استفاده می شوند و ذکر این مطلب که هنوز ما در اشعار از واژگان و مفاهیمی استفاده می کنیم که هزاران و هزاران بار در شعر شاعران گذشته به شکل های گوناگون و با خلق مفاهیم وسیع اورده شده اند و نوعی حس کسالت و تکرار را در ذهن خواننده تداعی می کند و ادبیات معاصر برای برون رفت از این کسالت باید به دنبال خلق معانی و مفاهیم جدید باشند و بکارگیری کلمات جدید
بسیار سپاسگزارم از لطفی که در حق بنده فرمودید و نظر گرانبهایتان را بیان کردید
سلامت و پیروز باشید
🌺🌺🌺🙏🙏🙏

درود دوست و برادر ادیب و گرامی ام
سینا جان، چه زیباست دیدن نقش قلم زرنگار شما زیر نوشته هایم
نگاه استاد و ادیب اندیشمند و وارسته ای که با علم مناسب و بدور از تعصب های خشک بدنبال چهارچوب شکنی در مسیر اعتلای زبان فارسی هستید.اتفاقی که شعر و هنر امروز ما به شدت به ان برای گریز از رکود احتیاج دارد و اگر مشغله بگذارد پیگیر رد قلم تان در اثار دوستان همواره هستم و لذت میبرم و می اموزم
درباره نکته ای که اشاره فرمودید باید عرض کنم دانستن نظر شما برای حقیر بسیار دلنشین است
به نظر بنده شنیدن نحوه خواندن یک شعر از طرف خود شاعر اثر از انجا که لحن خواندن جمله ها گاه معنی را تغییر می دهد و خواننده را از ماندن بر سر دوراهی می رهاند اتفاق خوشاینی می تواند باشد به عنوان مثال نحوه خواندن قافیه راهی در مصرع اول بیت اول با کلمه راهی در مصرع دوم بیت ششم متفاوت است و همچنین ماهی و ماهی که سعی کردم با هنجارشکنی در پرداخت قافیه نوعی تنوع را برای خواننده رقم بزنم
و سعی می کنم با انتخاب اهنگ های هماهنگ با شعر موجب تبلور حس خوب برای کسی که وقت گرانبهایش را صرف گوش کردن این دست نوشته ها می کند بشود
و اینکه در بساری از موارد اگر دقت کنید صداهای جانبی که در اهنگ می شنوید به خاطر نبود محیطی بی سروصدا در محل کارم برای خوانش اشعار است که باید از کسانی که بر من منت می گذارند و ان را گوش می کنند عذرخواهی کنم.
و مابقی لطفی ست که به این کمترین دارید
راستش را بخواهید سرودن برای من مامن و گریزی شده جهت تخلیه فشارهای روحی که از پیرامون وارد می شود
وجود نازنین تان را ارج می نهم و اینده ای روشن و پر از موفقیت را برای شما ارزو مندم
🌺🌺🌺🙏🙏🙏🌺🌺🌺

درود سرکار خانم بیرانوند گرامی
سپاسگزارم از نکاه پر مهر و نظر لطف تان
🌺🌺🌺🙏

درود بر شما جناب عشقعلی گرامی
سپاسگزارم از نظر لطف تان گرامی
🌺🌺🌺🙏

استاد طارق گرامی
سپاسگزارم از حضور پر مهر و نظر لطفی که به این شاگرد کوچکتان دارید
همواره و همیشه مدیون اساتید و بزرگانی چون شما هستیم و خواهیم بود و می اموزیم از اندیشه و علم گرانبهایتان
مسرور و سلامت باشید
🌺🌺🌺🙏🙏🙏❤️❤️❤️

درود سرکار خانم تمدن خواه گرامی
سپاس بی کران از لطف و مهربانی تان
سحر و ایجاز تصویرسازی در اشعارتان را می ستایم و برایتان ارزوی موفقیت روز افزون را دارم
🌺🌺🌺🙏

جناب همتی گرامی
درود و سپاس بیکران از بذل مهر به حقیر
و حضور ارزشمندتان
پاینده و پیروز باشید
🌺🌺🌺🙏

درود استاد غزل جناب معصومی گرانمهر
سپاسگزارم صمیمی
حضورتان موجب دلگرمی ست و دلتنگ بداهه های بی نقص تان که از تسلط در دایره ی فن شعر و اوج قریحه دارد

پاینده باشید❤️❤️❤️🙏🌺🌺🌺

درود جناب حمادی گرامی
سپاس بیکران از حضور ارزشمند و نظر لطف تان
شما استادید و می اموزم از اندیشه و رسالت پاکی که بطن اشعارتان جاری ست و معتقدم شاعر مرسلی ست برای هدایت و وقتی این رسالت را قبول کرد باید موجب هدایت انسان ها از تاریکی به سمت نور شود و این دغدغه مندی مقدس را در اشعار شما می بینم

🌺🌺🌺❤️❤️❤️🌺🌺🌺

درود بر استاد حجت گرامیم
سپاسگزارم از نگاه پر مهر و شاگرد نوازی تان
در پناه حق تندرست باشید
🌺🌺🌺🙏❤️❤️❤️