می میرَد

سلام و عرض ادب

غزل “می میرد” از شاعر فرهیخته آقای برهان جاوید در وزن “مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن” سروده شده است از اختیارات این وزن این است که به جای “فَعَلُن” می توان “فع لن” آورد. قوافی عبارتند از : ” کرانه، شانه، دانه، زمانه، شبانه، خانه، زبانه، تازیانه، جاودانه” که با وجود ردیف “می میرد” موسیقایی کناری را به غنا می رساند. دقت شاعر در توصیف پدیده ها جذابیت ویژه ای به این شعر بخشیده است. این شعر را با هم مرور می کنیم.

در مطلع ، موج در کرانه (ساحل) می میرد که با تشخیص، مصرع نخست بیان خاص خود را پیدا می کند. همچنان این موج، سری که روی شانه به خاطر عشق آرام گرفته ، می میرد. دل اینجا مجازاً عشق و البته این مصرع دوم کمی از فصاحت دور شده است چون باید چندین بار بخوانیم و فکر کنیم که معنای آن چه بوده است.

در بیت دوم مضمون را تقویت می کند. پرنده ای است مهاجر نشسته کنج قفس که در فصل بهار بر سرِ انبوه دانه می میرد. با مطالعه ی نظر شاعر گرانقدر متوجه شدیم “بهار” قید زمان است اما نحوه ی همنشینی آن در جمله و در کنار سایر واژگان به گونه ای است که معانی متعددی را به ذهن متبادر می سازد از جمله اینکه بهار در نقش فاعل معنا کنیم. به این صورت که : بهار همچون پرنده ای مهاجر کنج قفس نشسته است و بر سر انبوهِ دانه می گرید. که اینجا بهار و قفس محل تاویل است و در هر صورت مشخص نیست که چرا پرنده باید بر سر انبوهِ دانه بگرید که شاعر توضیح می دهد : پرنده ای که مهاجر است اگر چه درون قفس انواع خوشی ها و فراوانی ها برایش جور است ولی چون فصل بهار فرا می رسد از اینکه نمی تواند مهاجرت کند دق خواهد کرد و خواهد مرد. و گویا این پرنده ی مهاجر همان دل است که باید مهاجر باشد لکن این دل را اینقدر بسته اند و آزار داده اند به قیود دنیوی که توانایی پرواز ندارد و غمگین است همچون مرغی در قفس. این معنا را در ابیات بعدی پیدا می کنیم و چنانکه هر بیت پیش می رویم معنا را بیشتر در می یابیم و شاعر مشت خود را باز نکرده و مخاطب را تا پایان شعر به دنبال معنا می کشاند.

نبند امید…هواخواهِ مردم دوران! که مَرد این سده دور از زمانه می میرد : انسانی که درد دارد انسانی که فهم دارد ناگزیر به تنهایی است چرا که همواره از ناحیه ی اطرافیان درک نمی شود، نه احساسات او و نه تفکرات او. فلذا تنها است

درون عزلت خود…،مَردِ راه…،خواهد رفت، که ماه، زاده شد از شب، شبانه می میرد : البته ماه در شب زاده شد و اینطور به نظر می رسد که شاعر در تنگنای وزن گفته است چرا که ماه از شب زاده نشده و زاده شدن ماه از شب نمی دانم چه توجیهی می تواند داشته باشد مگر شاعر در این خصوص توضیح دهند.

درون آتش خود سوخت و فرو کش کرد، شرار آه فقط،بی زبانه می میرد : مردی که تنها درد می کشد وقتی درد کشیدنش درک نمی شود باید شراره های داغ دل خود را نیز از دیگران پنهان دارد که مورد تمسخر و تهمت قرار نگیرد.

نمی رسد به سرانجام دیگری جز مرگ، حقیقت است که با تازیانه می میرد : حقیقت می میرد. حق کتمان می شود و پایمال می شود. در سرتاسر شعر، صنعت تشخیص و دقت نظر شاعر در توصیف احساسات و پدیده ها چشم نوازی می کند.

به آشیانه رسید آنکه پَر به آتش زد، دلی که ققنوس شد… جاودانه می میرد : و شاعر بالاخره در مقطع معمای شعر را حل می کند و آن پرنده ی مهاجر را دل معرفی می کند که نهایتاً پر به آتش می زند و به جاودانگی می رسد.

با آرزوی بهترین ها برای شاعر ارجمند
🌺

که ماه، زاده شد از شب، شبانه می میرد

درود بر دوست بزرگوارم برهان عزیز
اثر بسیار زیباییست
دم شما گرم و قلمتان ماندگار👌👌👌👏👏👏❤️❤️

بسیار عالی …مثل همیشه …
درود بر شما آقا برهان نازنین👏👏👏💐💐💐

جناب برهان جاوید ارجمند
درود بر شما و این قلم زرنگار
بسیار زیبا سروده اید
🌹👏🌺🌸🌹👏🌺🌸🌿

سلام
میهمان سروده ای زیبا شدم
قلم تان تواناتر
سپاس
🌹🌺🌹🌺🌹

سلام و درود
بسیار عالی 👏👏
شرار آه فقط،بی زبانه می میرد

نقش قلمتان ماندگار 🌸🌸🌸

درود برهان جان
چقدر انتخاب این ردیف و قافیه زیباست
و چقدر , نکته هایی که در هر بیت به آنها اشاره کرده اید به دل می نشیند .
وزن انتخابی هم متناسب با محتواست.
غزل زیبایی خواندم
لب مریزاد
و
نبض قلب و قلم ات همواره در تپش
👏👏👏🌹

سلام

غزل بسیار زیبایی ست البته از حد‌گذشته زیباست
در این بیت
پرنده ای ست مهاجر نشسته کنج قفس
بهار بر سرِ انبوه دانه می میرد
حالا اگر بجای انبوه از اندوه استفاده کنیم به نظرت به لحاظ صور خیال چه اتفاقی رخ می دهد ؟
بهار و‌ اندوه‌ دانه !
خودم‌دارم فکر می کنم‌ بهار شده است و‌دانه ای هنوز سبز نشده ! دانه اندوهگین‌ نیست ؟
البته نظر شما این بوده بهار شده است و‌ دانه بسیار است و مرغی در قفس بی دانه می میرد خب این مسلم است به مرغی دانه نرسد میمیرد چه بهار باشد چه فصل دیگری
اگر از اندوه دانه استفاده کنیم نشانگر آن است بهاری بی مایه بهاری که چیزی در دامان ندارد

درود و احترام جناب دوست شاعر بزرگمهر برهان جاوید
غزلی بسیار زیبا و دلنشین خواندم از شرح شعر مهدی محمدی و تعامل ادبی جناب عالی با ایشان در بخش نقد بهره بردم بابت اشتراک افکارتان بسیار سپاسگزارم
🙏🍃🌿💐🌿🍃🙏