غزل شبیه ترین قالب شعری به تجسم عشق است .

غزل شبیه ترین قالب شعری به تجسم عشق است .
بیش از هزار سال است.
در ذهن و زبان ایرانیان جاری است .
و شاید تنها قالبی است ،که روح پویا و نوع اندیشه ی ، انسان معاصر از آن دچار ملال و دلزدگی نشده است .
و در میان تنوع قالب های مدرن ، همچنان سرافرازانه به حیات خود ادامه می دهد‌.
به شناسنامه غزل که نگاه می کنیم ، نقطه نظرهای فراوانی در خصوص آن به چشم می آید .
در اندیشه های شمس قیس رازی
می خوانیم
«غزل در اصل لغت حدیث زنان و صفت عشقبازی با ایشان و تهالک در دوستی ایشان است.
مغازلت، عشق بازی و ملاعبت است ،
با زنان و گویند رجل غزل یعنی مردی که متشکل باشد به صورتی که موافق طبع زنان باشد و میل ایشان بدو بیشتر بود به سبب شمایل شیرین و حرکات ظریفانه و سخنان مستعذب» دکتر شمیسا، در کتاب سیر غزل در شعر فارسی می گویند : غزل در تاریخ ادبیات فارسی چهار معنا داشته است ، که سه معنای آن امروزه قدیمی و متروک است .
1__ غزل به معنی مقطعات چند بیتی فارسی که ملحون بوده است .
این نوع غزل ظاهراً در اوایل مقید به وزن رباعی بوده ،  و سپس این قید حذف شده است .
2__ غزل به معنی تغزل قصیده این معنی تا قرن نهم و دهم معمول بوده است
3__غزل به معنی مطلق شعر عاشقانه
4__ غزل به معنی مصطلح»
امّا در گذر تاریخ غزل عارفانه را مولانا به اوج خود رساند ، و غزل عاشقانه با عرق ریزی روحی سعدی ، در قرن هفتم به اوج کمال خود دست پیدا کرد .
و سرانجام در قرن هشتم حافظ غزل عارفانه_ قلندرانه یا خراباتی را به نهایی ترین قله زیبایی رساند.
ویژگی های غزل نو در روزگار ما
1__زبان : از آنجایی که بخشی از شعر معاصر ما در دوران خفقان و سانسور و ممیزی حکومت پهلوی سپری شده است. گرایش ادبیات سمبلیک سرلوحه شاعران بوده است .
که به دنبال جان پناهی برای ابراز اندیشه ها و دغدغه های خود بوده اند.
لازم به ذکر است ، که ادبیات هماره در دوران خفقان بیشتر رشد و جلا پیدا می‌کند .
چرا که ، در روزگار خفقان و  سانسور شاعران به لایه های مرکزی زبان روی می آورند .
و بیان سمبلیک و غیر مستقیم می شود. از دیگر ویژگی های زبانی این دوران
می توان،  به فاصله گرفتن از آرکائیسم زبانی و روی آوردن به حادثه های زبانی مدرن اشاره کرد ، هنجارگریزی های زبانی از دیگر شاخصه های غزل نو به شمار می رود .
ویژگی دیگر برای این نوع شعر حرکت به سمت یک سبک شخصی و متمایز است .
2__خیال : در حوزه خیال تولید ایماژهای تازه و بدیع ازشاخص‌های غزل نو به شمار می رود.
شاعران این دوره با ایجاد ابهام عامدانه در ساختار شعر رویکردی جدید را در پیش گرفتند .
از عوامل دیگری که به خیال و ایماژ غزل نو رنگ و بوی تازه می بخشید ، نگاه جاندار پندارانه به تمام عناصر آفرینش است.
3__ احساس : درونگرایی، غلبه فضای حزن آلود ، و ناامید کننده بر شعر شاعران از ویژگی های احساس در غزل نو به شمار می‌روند ،
4__ اندیشه : گسترش مضامین عاشقانه و اروتیک،قابل تامل است.
اما به عنوان یک ویژگی عمومی و نسبی می‌توان به فقر در حوزه اندیشه گی در غزل نو اشاره کرد .
شاعران معاصر از پایگاه فکری و فلسفی عمیقی برخوردار نبودند .
و در حوزه ایدئولوژیک وابستگی به پایگاه فکری و عمیقی نداشتند.
5_ موسیقی: توجه به عناصر جمال شناسی و خلق موسیقی درونی در شعر از ویژگی های موسیقی شعر این دوره به شمار می رود .
6__ شکل : ردیف و قافیه های تازه از ویژگی های غزل نو به شمار می رود.
علاوه بر این انسجام موضوعی و معنایی ابیات غزل از ویژگی های غزل نو به شمار می رود.
در روزگار معاصر شاعران بسیاری به دلیل بضاعت اندک ادبی به شعرهای سپید ، و آزاد و شعر نثر روی آوردند.
و با پلکانی نوشتن دل نوشته های خود تصور کردند ، به زبان شعر فاخر دست پیدا کردند.
حال آنکه به گفته یاکوبسون بایدنوشته های پلکانی اینگونه شاعران را به شکل عادی و نثر گونه درآورد.
اگر دارای جوهره شعری بود ، آن را شعر قلمداد کرد،  وگرنه بازی با کلمات و خشت زدن انگارید.میان شاعرانی که برای بیان احساسات خود،
قالب غزل را برگزیده‌اند.
شاعرانی با جسارت ادبی قابل ملاحظه که در مدت زمان اندک ، به پیشرفت های خوبی در حوزه غزل دست پیدا کرده اند.
در اشعار معاصر ، واگویه های انسان معاصر در تنگنای قحطی عاطفه و احساس است.
در شعر شاعران معاصر به ردیف و قافیه های زیبای برخورد می کنیم.
عنصر قالب غزل عاطفه و احساس است
خیلی از غزل پردازان امروزی ما از فقر فکری در حوزه اندیشگی شعری رنج می برند.
هر چند در حوزه زبان ، شاهد حادثه های زبانی گسترده در شعر نباشیم ،
، اما تلاش شاعران و برای دل کندن از باستانگرایی در زبان بسیاری دیده می شود .
این واژه ها و تصاویر شعر بدیع و مدرن نیست.
و شاعر در جدال پیوسته با ادبیات کلاسیک با مطابقت دادن خود با ادبیات مدرن است.

#نسرین_حسینی
موفق وموید باشید 🌹