زاغـه های زاغکی

خـلـوت شـاهــد ، ســرایـد ؛ کــومـه اش :

کاخ صـد اشـکـوب سنگیـن ، شعـر نیست

اولیـن شـاعـــر ، خــدا بــود ؛ و ســـرود

اصـل ، زیبایی ست ؛ جز این ، شعـر نیست

آل طــاهــا ،  شـد ؛ شـهـــودی را ، غــزل

رآس پـوتین ، راسـپـوتین ، شـعــر نیست 

حــور ، یعنـی : یک غــزل ، بسـیـار نــاب

عشق ، هرگز ! نزد خود بین شعـر ، نیست

می تـوان  تـدویـن صــد دیــوان ،  ولـی…

نـزد دیــوان ، آل یـاسـیـن، شـعــر نیست

یـازده  فـانــوس ، عـلـی ، بـر ره ، گـرفت

هفت، و چار اینست ؛ و پایین ، شعر نیست

ز این شـریعـه ، شـیـعـه ، تـا دریـا رسـیـد

هـر نـخ آب ، جـویی آبیـن ، شـعـر نیست

تــا زه و تـر ، گــو ؛ تـرانــه ، سـهــره وار

قطـعــه هـای  زاغ مسکیـن، شـعــر نیست

هفـت ، سـیـنی ، بـود  پـر گل ؛  سَنبـلیـک

درس عشقی دوست آیین ، شعـرنیست ؟ !

نطـع حجّاجان ، چه نـرد از عشق ، باخـت ؟

 عشق ، می بازد غـزل ؛ کین ، شعـر، نیست

چشـم زیبـا مصـرعان ، خوش قـافیـه است

سـرو  نامـوزون ، به تـوزین ، شعـر نیست

قـاضی یی منصـف شو ؛ و از آهــو ، بسنـج

نـافـه، نـاف شعـر ؛ و سرگین ، شعر نیست

گـر چـه ، دشـوار است ؛  از انسان ، داوری

شعـر، یعنی : بابک ؛ افشین ، شعــر نیست

زد  بفــرمـا ! مــرکل ؛ و نـادم ؛ چـو ، دیـد

شهر بی نظمی ست ؛ یوشین ؛ شعر، نیست 

……………………………………………………….

بفرموده نگار اعظم : (توضیح بیشتر )

.واژگان :

.سرودن = سراییدن .سهره وار نغمه خوانی کردن (در آذری ، «سَه رت دّی» ، سیره تدّی = چهچه زد = سهره مانند ،خواند  ) در آذری ، سهره به معنای عام پرنده خوش آواز است . بیشتر « سیره » تلفظ می شود . و چون ، صوتها  ،  اول ، در طبیعت ایجاد می شود . بعد انسان ، تقلیدش می کند . دراین مورد هم ، از سهره . یا سیره ،  سرودن را .(با تلفظ آذری) . ترانه ساختن . مثل بلبل ، چهچه زدن . سهره گون شدن . سهره

شریعه  = ورودی ساحل به  رود . مثل : شریعهء فرات و… شرع و شارع (فاعل) و شریعت ومشروع (مفعول) ، شرعیات …و…. معادلِ مصطلح اش  « طریقه » است .  ولی بیشتر« شریعه » برای دین ( دین عام است برای  « راه » ) ، ولی ، طریقه..برای پا را لل های معتقدات مشابه دینی و باور های توده ایست. مثل : درویشی و خانقاهی و.علی اللهی.و

دستور زبان –

یکم – نشانهء مثنی ، یا «دوتایی » همان ( ان ) است که عرب هم دارد . رخان = دو رخ ، دو گونه « دو خّد ». البته  در پارسی کهن ، [همی رفت ؛ خون از تن خسته مرد … لبان ، پر ز باده ، رخان لاجورد .] در واقع می شود گفت : بیش از( یک ) را  در پارسی جمع می  دانیم . در صورتی که  در باستان ، با تکیه به حر کت پایانی ، مثنی  را ، اراده می کردند  .مثلاً : گوش = گُشَ  = مفرد . و.گُشا  = مثنی

دوم – نشانه ء « ـه » در شریعه و طریقه  ، همان «ت»  مصدری است . و  به شکل  « ت » هم می شود نوشت. شریعت .و…عبارت « کن فیکون » دربین عوام رایج است. و از آن ، ( زیر و ز بَر شدن ) مرادشان است ؛ به غلط .( کن = فعل امر + ف َ= حرف ربط ، یَکون = فعل ماضی مطلق غایب« که علامت «یـ» برای غایب و «تـ» برای حاضر است  ) . شبیه « لن ترانی » از ترکیب « لن ترانیا » که خداوند ، در قران مجید ، در پاسخ استدعای حضرت موسی برای دیدار ، فرمود : « هرگز! مرا ، نمی بینی » که عامیانه اش ، در محاورات کوچه ، ( شِّر و  وِر ) – اعوذ بالله_….که « لن » . برای نفی است ؛ و «تَ» علامت  مضارع بودن است . در پارسی (می) می آوریم . در مخاطب در عربی ، برای  « تو» و واژه  « ری = را » که مانده ء فعل ، از «رؤیت کردن» است .( « ر. ا. ی» = فعلی ، مهموز و معلول با هم ) .و اما ، « ن » . این هم ، مانند « یای وقایه » عمل می کند در پارسی .  مانند : فعل ( « می آ+ م = می آم ». که وقتی «یا »  وفایه می گیرد  . می شود . (می آیم ). که اینکار و ترکیب ، برای بهسازی تلفظ است . وبار دیگری ، به دوش ندارد . و « ی »آخری ، ضمیر شخصی است ؛ مساوی = « من »  . و حالت مفعولی دارد .پس ، جمله ، شد =  ( -هرگز- !  تو ، من را ، نمی ببنی)

ضرب المثل–(صنعت ارسال المثل دربدیع)

[حلوای لن ترانی ..تا نخوری ؛ ندانی .]..ولی شاد روان دکتر علی، می فرمود : [ حلوای تن تنانی(جاییست).تا نخری ؛ ندانی ]…مرحوم جمالزاده :[ حلوای تن تنانی ، تانخوری ؛ ندانی ]  که . نوعی پاستیل  ساخته از آرد برنج و شکر و..

شرعیات –

 ( اولین شاعرخدا بود ؛ و سرود.) .. که قبلاً ،در مورد موسیقی کلامی ، در شعری ، با نام  «پیتـکـو مُقـامی» نوشته بودم : [خلق نخست ، این است ؛ ,,کن,, اولین. صدا بود…صوت ست ؛ نبض هستی ؛ نـادی آن خـدا بـود] . که تلمیحی ، به موضوع آفرینش  در قران کریم است. که خداوند فرمود : « کن ! » باش  ؛ یا « بشو»  و « فَ + یَکـون » . پس ، شد . این واژه  را ، اولین واژه ، ازجانب مقام الهی خداوند متعال می  دانیم .

تاریخ ادبیات –

اولین شاعربودن  خدا . آیات کریمه ، غالباً مسجع اند ؛ و گاه بیش از بیست فن ادبی  در یک آیه ( که قبلاً مفصل نوشته ام ).  والعصر ! و لیالٍ عشر ؛ و الشفع و الوتر …و…ولی ، هرگز ! شعر بودن مطرح نشده . . چون سجع به تنهایی = ( قافیه . وزن و…) است .و برای شعر بودن ،  کافی نیست  زیرا  (.شعر : بیان زیبایی هاست ، در کلامی موزون . مقفیّ . و خیال انگیز ) که سومی را،  فنون بدیعی ، برای (بیان ) ، رسالت دارند . که مبلغی از براهین بر ردِّ  شعر نبودن قرآن ، موسیقی شعر است . چون عروض ، عصارهء موسیقی است .وقران موسیقی  را رد می کند . پس قران شعر نیست .  البته همهء این انواع مستخرجه را ، سلیقهء پارسی  نمی  پسندد . و گاه بر آنها افزوده ایم . یا ردکرده ایم . مثل : وزن رباعی و وزن های بحرمتقارب ( که زحاف مقصورش ،« متدارک »است ).. وزحافات دیگرش…و.. ، که اغلب حماسه هایمان را ، در این وزن ها ، سروده ایم . مثلاً : ( مسعودی : شاهنامه اش را ،  در بحرمتقارب سالم سروده . « 4 تا فعولن »  و فردوسی : در متقارب محذوف) . و البته ، که  حماسه ،  از انواع ادبی ترجمه ای نیست ؛ شبیه انواع ادبی معاصر…  بلکه ، ملی است. خاصّ و خالص .و اما ، معجزه بودن قران ، در همین نوع ( بیان ) برای شعرای بزرگ مطرح است .که خود قران هم اشاره هایی دارد (هر کس می تواند ؛ پس ، یک سوره ای ، یا حتی ، آیه ای ، مانندش را بیاورید . که بسیار کوشیدند . و قران مانندهایی نیز  نوشتند . شبیه آیه ها . سوره ها .و  مطالب . و… که قرآنشان ، با خود شاعر مرد  ) مفصل این مطالب را ،  در لا به لای  مطالب مربوطه آورده ام . در ( نقد ها ) در ضمن ، در نظر داشته باشیم . که نحوهء کاربردی عروض عرب  هم ، دقیقاَ ، در شعر پارسی  لحاظ نمی شود . فی المثل : مصرع و بحرش . …

تلمیح  به تاریخ  – و ..

1 – حَجاّج بن یوسف، خلیفهء ستمگر اموی ،( شیعه کش تاریخی ). که برایش فرش قرمز « نطع = سفره » ( کسی را ، شقه می کردند .  و به دوسوی ، می نهادند ) پس ، سفره ای خونین تعبیه می شد ؛ تا ، از روی خون عبور کند. [ النصـر ُ، بالـرعب ]؛ برای جلوس به تخت .این واژه صیغه مبالغه است . = بسیار حج کننده [. امروزه ، حجّاجان بسیارند ]. ولی واژه  در ابتدایش ، با ضمه باشد ؛ می شود اسم جمع حاجّ . ( همان حاجی ایرانی  )

2 –[ اصل زیبایی ست ] تلمیح تلویحی است ؛ به حدیث شریف نبوی .ص. ( انّ اللهُ جمیلٌ ؛ و یُحبّ الجمال )

3 – تلمیح به قیام بابک خرم دین و پیروزی هایش است ؛ که با خیانت افشین ، شکسته و دستگیر و شهید شد .

4- خلوت شاهد ، نام یک کتابم .