پاییز(2)

 درودها همراه گرامی

فرم گردون خواه ناخواه چندین سال است که وجود دارد . وبین تعداد قابل توجهی از سرایندگان نیز شناخته شده و مقبول است . در خصوص قواعدِ مقبولیت فرم های جدید هنوز جائی اشاره ای ندیده ام که کسی اثبات کرده باشد با چه مقدار طول و تفصیل در قواعد ساختاری ، سروده ای می تواند در فرمی جدید پذیرفته شود . اما آنچه آشکار است این که هرگاه سروده ای دارای مشخصات ساختاری ویژه و متمایز کننده از سایر فرمها باشد می تواند در فرمی جدید طبقه بندی شود . اتفاقا هر چه میزان قواعد ساختاری در فرم کمتر باشد شاعر در سرایش آزادتر خواهد بود و از محسنات ِ فرم محسوب میشود و دقیقاً عکسِ آن است که از موانع سرایش است .

مشابه فرم ِ گردون ، لووپ است که چند سال پیش از این بعنوان فرمی نوظهور و وارداتی مطرح و احتمالاًچون به ظاهر و در ابتدا وارداتی به نظر می رسید و چون مرغ ِ همسایه همیشه غاز است ، مورد تمجید و ….. طبق معمول قرار گرفت .

لووپ دقیقاً عین یکی از موارد بیش از بیست گانه ی تصدیر است . اما در گردون لزومِ چرخش ایجاد شده در متن برای اتصال ابتدا و انتها فاکتوری ست که آنرا از تصدیر جدا میکند و عامل ارتقاء آن نیز همین است .

بعدها ، به دنبالِ طرحِ  فرم گردون و ترسیم ِ سابقه ی ریشه ای آن در ادبیات کهن به عنوان یک آرایه ( ردالعجز الی الصدر یا …. ) در بیش از بیست نوع آشکار گردید که این فرم ریشه در شعر ایران زمین دارد . اما باید توجه داشت که این آرایه هیچگاه تا به امروز از سطح آرایه فراتر نرفته  بود . نکته نیز در همین جاست که این آرایه با نگاهی متفاوت و پویا و پیشرو به آن ، از سطح یک آرایه فراتر رفته و با کمترین و ساده ترین قواعد تبدیل به یک فرم جذاب برای سرایش گردیده است .  

مثال از قدیم می اورم که برخورنده به کسی نباشد : اگر کسی فرضاً از ترکیب و بند و ترجیع بند یا … خوشش نیامد یا با تصورات شخصی که از فرم دارد مطابقت نداشت نمی تواند بگوید که این فرم نیست . نظریات باید براساس ادله شکل بگیرند باید توجه د اشت که هنر فراتر از من است و این هنر نیست که با من تفسیر میشود بلکه این من است که در هنر تجلی می یابد وبا آن تفسیر میشود .

پس از ابداع فرم گردون توسط جناب سلطانیان بر اساس دو اصل پایه ای تکرار در ابتدا و انتها و ایجاد چرخش توسط متن برای اتصال ابتدا و انتها به یکدیگر و به فرموده ی ایشان تدوین قواعد پایه ای و بهینه ای فرم گردون توسط اینجانب و روشنگری هایی که منجر به معرفی و جانبخشی دوباره به یکی از جلوه های آرایه ای متروک و کهن و چگونگی ارتقاء آن به سطح یک فرم گردید ، امروزه دیگر تمام سرایندگان که در فرم گردون می سرایند با این آرایه آشنایی یافته اند که این خود مرهون ِ فرم ِ گردون است .

نتیجه اینکه آنچه در تشخیص فرمِ شعری تعیین کننده است وجود فاکتورهای متمایز کننده است که در این فرم کاملاً مشهود است . اما خوش آیند و بد آیندِ فردی نسبت به یک فرم کاملاً سلیقه ای است و در جایگاه خود محترم .    

سپاسگزارم