منکر تعالی

سلام مانا جان
خدا تو را حفظ کند و سال های سال باشی تا باعث شناخت و رشد شعر و ادب عرفانی شوی.
اصولا در قدیم رِند که درست آن رَند است به کسانی گفته می‌شده که اهل معرفت و انسان هایی بسیار متعالی بوده اند.
استادی داشتم که از قضا کرمانشاهی بود و اهل دل و معرفت، به نام سید مسعود ریاضی کرمانشاهی، هفت سالی در خدمت آن بزرگمرد بودم و ایشان رند را برای من تفسیر کرد.
رَند از رَنده می آید رَند منفی داریم و رَند مثبت.
فرض کن رَند منفی بیاید در یک قصابی تا قصاب رویش را بر می گرداند از بغل لاشه گوساله ای گوشتی با کاردی تیز ببرد و در انبان نهد.
این رند منفی ست یا رَند به کسی می گفتند و می گوییم که کلاه برداری کرده و مال دیگری را با حقه و فریب ببرد.
اما رندان خدایی بگونه ای دیگر عمل می کردند و از مال خویش به نیازمندان می بخشیدند بدون آنکه کسی بفهمد.
یکحا رندی به معنای پنهان کاری ست، کاری ست که دیگران نباید از آن چیزی بدانند مانند آن محتسبی که می خورده بود و مستان را بازداشت می کرد :
ای دل طریق رندی از محتسب بیاموز
مست است و در حق او کس این گمان ندارد
رندان بزرگ معرفتی اگر به مقام و منسبی عالی برسند و نان مردم دست آنان باشد نه تنها نان مردم را نمی ربایند بل از نان خود به مردم نیز می بخشند حکایت رباعی ذیل که از حقیر است:
استاد به من رَنده ای و چوبی داد
رَندی به جهان ز رَنده ای دادم یاد
آن رَنده چو پوشال بر آورد زچوب
در خویش نبرد و جمله در پیش نهاد
سپاس از حضور موثرتان
در پناه خدا 🌱🌹🙏🌹🌱

درودها بر شما
جناب استاد خراسانی نازنین
که زیبا سروده اید
و دوست نازنینم مانای عزیز
♤♤♤
منشاء سوال چند دلیل دارد:
الف) ریشه در نابودیِ نادانی که سوال کننده می خواهد از تاریکی ابهام و جهالت به نور دانش و اگاهی برسد و به توشه دانستنیهای خود بیافزاید که بیشتر وقت ها همین است.
ب) ریشه در سنحنش آگاهی و نظر مخاطب یا مخاطبین دارد تا ایشان در بوته و محک ازمون، دانستنی های خود را به روی دایره بریزند.
ج) ایجاد چالش و بحث در حول محوری که برای ایجاد کننده سوال اهمیت دارد و او دنبال حقول اهداف خویش از این چالش است تا خود نیز بعنوان یکی از پاسخ دهنده ها میدان ابراز عقیده ای برای مطالب خود ایجاد کرده باشد.
در هر صورت سوال موحب افزایش دانش و اگاهی می شود
♤♤♤
هر مدام از کلمه های :
شیخ
پیر
رند
شراب
مست
پیمانه
جرعه
و…
همانند کوه یخی هستند که واقعیتشان چندین و چند صد برابر ظاهرشان است که واقعا برای هر کلمه میتوان چندین جلد کتاب نوشت.
و اما تعابیر مفهوم عرفی و لغوی یک کلمه، واژه، جمله و… در گذر زمان تغییر می کند و اگرچه قالب و ساختار بدون تغییر است اما مراد و مقصودو معنای آن بستگی به شرایط زمان و مکان و جامعه دارد.
مثلا مراد و مفهوم کلمه “عتیقه” که در عرف زمان حاضر برای اشیاء ثابت مانده و ارزش است که نایاب بودن و گنج بودن دارد، اما برای اشخاص به عنوان شخصی متعصب و گاهی کودن بکار می رود که در گذر زمان معنی ان استحاله شده است.
“شیخ” که معنای لغوی آن شخص مُسِن و پیر و گاهی بزرگ خاندان و قبیله را دارد که در بین عرب ها هنوز رایج است.
یا رازق الطفل الصغیر یا راحم الشیخ الکبیر 《دعای جوشن کبیر》
قَالَتْ يَا وَيْلَتَى أَأَلِدُ وَأَنَا عَجُوزٌ وَهَذَا بَعْلِي شَيْخًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عَجِيبٌ 《 هود ایه ۲》
و اما در برهه از زمان این کلمه به مرشدان و واعظان و مبلغان اختصاص دارد
دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر
کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست

گفتند یافت می‌ نشود جسته‌ایم ما
گفت آنچه یافت می‌ نشود آنم آرزوست
که جنبه های عینی ارزشی و مثبت دارد و در بسیاری متون تاریخ تقل شده است.

گاهی شیخ در عرف جوامع به انسانی خرده گیر و گاهی خود نما و ظاهر فریب معنی می شود که با تعاریف فوق نیز متفاوت است

شیخی به زنی فاحشه گفتا:مستی.
هر لحظه به دام دگری پابستی؛

گفتا؛ شیخا، هر آن‌چه گویی هستم،
آیا تو چنان‌که می‌نمایی هستی؟ 《خیام》

نتیجه اینکه بنا به شرایط جامعه و عرف زمان و مکان بعنوان کنایه و گاهی پارادوکس های معنایی، مخاطب را به چالش می کشد و در برخی مواقع، شاعر و نویسنده در لایه های شعری یا متنی از ان استفاده می کند

(اخ انگشتم از نوشتن خسته شد)
تازه این کلمه ” شیخ” است
هنوز ” زاهد و پیر و مرشد و…مونده”

طرح این بحث بماند به مجال دگری
مجلس انسی و هم قال و مقال دگری

قهوه را سر نکشیدی و به سردی گروید
باشد این جرعه به فنجانی و فال دگری
✍ فی المجلس
ایام بکام
♡♡♡♡

سلام و عرض ادب جناب مانای بزرگوار
امیدوارم ایام به کام باشد.
به نکته‌ی بسیار ظریفی در شعر حافظ، یکی ابرشاعران تاریخ، اشاره کرده‌اید. پر واضح است که در شعر حافظ یک واژگونی اساسی در نظام ارزشی واژگان رخ می‌دهد. رندی، نظربازی، می‌خوارگی، خراباتی‌گری، عیاری، قلاشی و عصیان که در نظام زبانی بار منفی دارند در برابر زهد، پرهیز، سلامت‌طلبی، مصلحت‌اندیشی و تدبیر قرار می‌گیرند که در ظاهر دارای بار مثبت است. حافظ با تمام مفاهیم دسته‌ی دوم نزاعی بی‌امان دارد که این ستیز در تمام اشعارش ساری و جاری‌ست. او هیچ عقل و تدبیری را بر نمی‌تابد.
اینکه حافظ چگونه به عرفان رندانه پرداخته است، سازوکاری تاریخی دارد و حافظ با اینکه خلاق و پرشور است اما این خود، معلول یک سری وقایع تاریخی‌ست. برای مثال اگر منش صوفیان ملامتی‌مذهب را در نظر آوریم، میان ملامتی‌گری و دیدگاه‌های حافظ قرابت‌های زیادی دیده می‌شود. (می‌توانید به کتاب ارزنده‌ی در جستجوی تصوف ایران نوشته‌ی عبدالحسین زرین‌کوب مراجعه کنید)
یکی از بهترین کتبی که در این زمینه با آن مواجه شده‌ام، کتاب «عرفان و رندی در شعر حافظ» نوشته‌ی «داریوش آشوری»ست. آشوری در این کتاب با دقت نظر فراوان و دقیقی ارتباط بینامتنی و تاویلی شعر خافظ با متون عرفانی پیش از او، ارتباط آن با شعر خواجو و سعدی و تاثیرپذیری حافظ از دو کتاب کشف‌الاسرار و مرصادالعباد را بررسی کرده است. به‌عقیده‌ی نویسنده در این کتاب، حافظ یک تفسیر ازلی از تقابل مفاهیم عشق و زهد را با ارجاعات پی‌درپی به سرنمون آفرینش در عرفان رندانه‌اش بازتاب داده است. در این چارچوب خیره‌کننده و قدرتمند حافظ، آدم، عاشق، رند، نظر باز و… اهل ملامت هستند و در مقابل زاهد، شیخ، صوفی، ملَک و پشمینه‌پوش اهل سلامت… دسته‌ی دوم نه رندی را درک می‌کنند و نه عشق را و این در نظر حافظ یک تقدیر ازلی‌ست و از آن گریزی نیست. البته این به‌معنای نفی وجه اجتماعی شعر حافظ نیست بلکه به این معناست که حافظ علاوه بر نقد پوسته‌ی جامعه به نقد عمیق‌ترین هسته‌های فرهنگی و آیینی نیز پرداخته است.
پوزش که در محضر استادان پرحرفی کردم.
زنده باشید

سلام نازنین دوستم

رباعی با این مصرع آغاز شده است:

ای شیخ که منکر تعالی هستی

پس می بینید همه را با یک چوب نزده ام
آن شیخی منظور بنده است که منکر و ضد تعالی ست.

در پناه خدا 🌱🌹🙏🌱

سلام سیامک جان

قاتلان حضرت رضا سه شیخ بودند و پس از آن جنایت از شهر گریخته و عاقبت هم در بیابان های اطراف شهر مشهد به خاک سپرده شده اند.
قبر خواجه مراد هنوز در دل کوه های اطراف مشهد است ، خواجه اباصلت اخیرا پس از هزار سال به دروازه جنوبی شهر مشهد نزدیک شده است و خواجه ربیع در صد سال اخیر با پیشرفت شهر به شمال، داخل شهر راه یافته .
جالب است هرسه زیارتگاه هستند!! امام زاده هم نیستند می گویند این سه تن از خادمین آقا علی بن موسی الرضا(ع) بوده اند!!!

خوب و بد را تمیز خواهد داد
چشم حق بین اگر که بگشاییم

طارق خراسانی

سپاس از حضور موثرتان

در پناه خدا 🌱🌹🌹🙏🌹🌹🌱

بسیار عالی ست

🌱👌👌👌👌👌👌🌱

آن شاءالله

سلام استاد گرانمهرم
جناب حضرت حجت

شما هم به برکت این صفحه افزوده اید
سپاس از حضور و غزل بسیار زیبای ارسالی تان

در پناه خدا 🌱🙏🌹👌👌👌🙏🙏👌👌👌🌹🙏🌱

به به

قرن 14 هجری شمسی قرن شکوفایی شعر و ادب در ایران بود و بدون شک قرن 15 نیز چون قرنی که گذشت به لحاظ رشد شعر و ادب قرن پرباری خواهد بود.
به وجودتان افتخار می کنم

در پناه خدا 🌱🌹👌👌👌👌👌👌👌🌹🌱

سلام بر برهان عزیزم

خسته نباشید
چه قدر زحمت کشیده ای
سپاس از حضور و ارسال این همه ابیات موثر بر فکر و ذهن بنده و خوانندگان

در پناه خدا شاد زی 🌱🌹🙏🌹🌱

سلام سینا جان

سپاس از لطف و نظر بسیار زیبایت

در پناه خدا 🌱🙏🌹🙏🌱

سلام و درود

سپاس از مهر نگاهتان

در پناه خدا 🌱🙏🌹🌱

سلام مینا جان
دختر نازنینم

من هم بسیار بسیار از حضور پرمهرت سپاسگزارم

در پناه خدا 🌱🙏🌹🌱